شرکت پرورش طیور و پرندگان جام پرند

جوجه های بلدرچین تازه هچ شده غالباً در طول ساعت های اولیه در معرض . . .

ادامه نوشته

تورم روده قرحه ای یک بیماری کشنده است که به وسیله کلستریدیوم کولینوم

ادامه نوشته

دریافت فیلم

حرارت (گرما):

جوجه بلدرچین‌های تازه هچ شده کوچک هستند و دمای مناسب پرورش برای کوتورنیکس جوان خیلی مهم است. آنها به گرما نیاز دارند برای 4 هفته بعد از هچ شدن. یک مادر مصنوعی تجاری یا هر منبع حرارتی دیگر که دمای کافی فراهم کند، می‌تواند استفاده شود. لامپهای گرمایی مادون قرمز ممکن است به طور موفقیت‌ آمیز استفاده شود و باید در حدود 18 اینچی بالای کف پن قرار داده شود. در طول هفته اول پرورش جوجه دما را در حدود 95 درجه فارینهایت نگهدارید. دما را در سطح جوجه‌ها اندازه‌گیری کنید. دما ممکن است کاهش داده شود در حدود 5 درجه در هر هفته تا اینکه به 75 درجه فارینهایت برسد و جوجه‌ها به طور کامل پر درآورده شوند. بهترین راهنما برای تنظیم کردن دما، رفتار جوجه است. جوجه‌هایی که ازدحام می‌‌کنند در نزدیک منبع گرمایی و به سرد نظر می‌رسند ،نشان می‌دهد که دما خیلی پائین است.

موقعی که جوجه‌ها به ماندن در چندین اینچی از گرمترین منطقه تمایل دارند ، دما با شکست روبرو شده است برای فراهم کردن گرمای کافی در طول روزهای اول دوره پرورش ثابت خواهد بود تلفات نتیجه می‌دهد. جوجه‌ها باید از درافتهای هوای سرد به ویژه در شب محافظت شوند. دامنه رطوبت‌بخش در حدود 30 تا 80 درصد رطوبت نسبی هست.

آب:

مراقبت باید برای بلدرچین کوچک برای جلوگیری از غرق شدن در ترافهای آب انجام شود. یک کوزه دهان گشاد با یک پایه پلاستیکی یا شیشه‌ای به خوبی کار می‌کند. این باید از طریق قرار دادن قطعات حلقه‌ای شکلhardware cloth در تراف در پایه تغییر داده شود تصویر 5. یک ظرف کم عمق یا تشت پر شده با سنگریزه‌ها یا گلوله‌ها نیز کار می‌کند. موقعی که جوجه‌ها به سن 1 هفتگی می‌رسند ، سنگریزه‌ها یا توری محافظ می‌تواند با اطمینان برداشته شود. آب تمیز در ‌تمام اوقات فراهم کنید. آبخوری‌ها یا ترافها را روزانه تمیز کنید.

بستر:

بستر برای حل کردن فضولات و جذب رطوبت استفاده می‌شود. تراشه‌های چوب فیبر نیشکر، چوب نرم ذرت زمینی، کاه خرد شده، پوست درخت، پوسته بادام زمینی و شن و ماسه از مواد بستری خوب می‌باشند. بستر باید 2 تا 4 اینچ در کف عمق داشته باشد و با کاغذ زبر یا کرباس برای هفته اول پوشده شود. جوجه‌های بلدرچین بر روی کاغذ نرم و صاف به گشادشدگی پاهایشان از همدیگر تمایل دارند ، پس از کاغذهای زبر و محکم استفاده کنید. یک سری کاغذهایی توسط برخی از فروشگاهها عرضه می‌شود که می‌توان آنها را خرید و به اندازه دلخواه برید و به خوبی بکار برد. پاشیدن غذا بر روی کاغذ باعث تشویق جوجه‌های جوان به خوردن می‌‌شود. اگر جوجه بر روی قفس‌های توری یا باتری پرورش داده می‌شود کف‌توری باید با کاغذ برای هفته اول یا دوم پوشیده شود.

کانیبالیسم:

کندن پر یا دیگر اشکال کانیبالیسم به کرات اتفاق می‌افتد موقعی که کوتورنیکس بر روی توری نگهداری می‌شود. پشتهای لخت و سرهای لخت نشانه‌ها می‌باشد. نوک‌چینی خیلی زرد ممکن است لازم باشد در هفته دوم و معمولاً انجام می‌شود با نوک‌چین تجاری از نوع تیغه داغ. این عمل انجام می‌شود در زمانی که بریدن نوک شروع می‌شود. سر بالایی منقار می‌تواند حذف شود سریعاً با یک ناخن‌گیر، تصویر 6.

بعد از آنکه پرندگان نوک‌چینی می‌شوند سطح غذا و آب در ترافها به افزایش یافتن ممکن است نیاز شود.

بطور عمومی اقدام پیشگیرانه مؤثر دیگر کاهش تعداد پرنده در هر پن هست. از ازدحام جمعیت در پن اجتناب کنید. گامهای دیگر از قبیل کاهش شدت نور و افزایش فیبر و سنگریزه خوراک ممکن است انجام شود. هرگز پرندگان جدید را به داخل قفسی که افراد زیادی دارند زندگی می‌کنند نفرستید. بلدرچین‌ها territorial بوده و از خانه‌شان در مقابل مزاحمین دفاع خواهند کرد.

اگر 2 گروه بلدرچین با هم ترکیب شوند، آنها را با هم در پن‌ها و قفس‌های غیرفامیلی حتی اگر به طور موقت باشد قرار دهید.

مراقبت از بلدرچین بالغ:

بلدرچین ژاپنی ممکن است مانند مرغ بجز برای اندازه و احتیاجات غذایی خیلی مدیریت شود. آنها نیاز دارند که از شکارچیان از قبیل گربه‌ها، جوندگان، پرندگان شکارچی محافظت شوند. دست‌ مالی بیش از حد کوتورنیکس ممکن است منجر به تلفات شود. اگر پرندگان تخمگذار جابجا شوند به اقامتگاههای جدید، یک توقف در تولید تخم به مدت 2 یا 3 هفته متحمل می‌شوند. مرغان تخمگذار باید نگهداری شوند در منطقه‌ای که مزاحمت بیرونی حداقل است. خانه باید طراحی شود برای راحتی مطمئن برای پرندگان، برای ساختن آب و غذا قابل دسترس و برای اجازه دادن به رعایت بهداشت آسان و مؤثر.

امکانات بالغین باید اهداف پروژه را منعکس کند. برای مثال اگر پرندگان برای اقدامات نژادی پرورش داده می‌شوند ، تولید تخم یا تولید گوشت، قفس‌های جفتی کوچک احتمالاً بهترین هستند. اگر بلدرچین پرورش داده می‌شود توسط یکfancier، hobbyist یا تربیت‌کنندة سگ(Dog Trainer)، پن‌های کف عموماً مناسب هستند. ابعاد این پن‌ها برای احتیاط فردی رها می‌شوند. توری‌های با سوراخهای شش گوش 5/0 اینچی توصیه می‌شوند، اگرچه با سوراخهای 1 اینچی برای ساختمان پن رضایت‌بخش هست. بلدرچین بالغ زندگی می کند و با موفقیت تولید می‌کند اگر 20 اینچ مربع فضای کف به ازای هر پرنده اجازه دهد.

اغلب کوتورنیکس در پن‌های دسته جمعی آشیانه نخواهد ساخت ولی تخمهایش را در بستر پنهان خواهد کرد. اگر بلدرچین در محیط بسته پرورش داده شود ، بو می‌تواند به حداقل رسانده شود از طریق فراهم کردن فضای بیشتر (25 تا 30 اینچ مربع فضا به ازای پرنده) و تمیز کردن قفسها به کرات. کوتورنیکس بالغ نیاز دارد به 5/0 تا 1 اینچ فضای دان‌خوری به ازای هر پرنده. خوراک فراوان باید موجود باشد، به هر حال، اگر تراف خیلی پُر باشد پرت بیش از حد اتفاق خواهد افتاد. آب تمیز و تازه باید در همة اوقات با حداقل یک چهارم اینچ فضای تراف به ازای هر بلدرچین فراهم شود.

قفسهای جفتی در هر اندازه مناسب می توانند ساخته شوند. اگر رکوردهای تخم فردی نگهداری می‌شوند، قفس‌های کوچک 5×8 اینچ برای یک یا دو بلدرچین به اندازة کافی بزرگ هستند . بهترین مواد برای ساخت قفس توری با سوراخهای 5/0×1 اینچ می‌باشد. گیره‌های قفس یا حلقه‌های داغ می‌توانند بکار برده شود برای متصل کردن بخشهای قفس تصویر 7 . Hardware cloth یا poultry mesh می‌توانند استفاده شود اگر این چسبیده شود به یک چهارچوب فلزی یا چوبی. ارتفاع 5 تا 8 اینچی قفس‌ها ترجیح داده می‌شوند به قفس‌های بلندتر چون که بلدرچین متحمل جراحات کمتر سر می‌شود در قفس‌های با این ارتفاع. یک فلز، چوب یا کارتن‌پلاست ضد سختی قرار داده شده در بالای قفسها که کاهش می‌دهد جراحات سر را.

بلدرچین‌های ماده تخم‌های بیشتری می‌گذارند در این قفسهای کوچک نسبت به آنهایی که در پن‌های کفی بزرگ انجام می‌دهد . علاوه بر این تولید تخم بیشتر و تلفات کاهش یافته،اگر نرها با ماده‌ها نگهداشته نشوند اتفاق خواهد افتاد . این تخم‌ها البته نابارور خواهند بود.

احتیاجات نوری:

بلدرچین ژاپنی به 14 تا 16 ساعت نور در هر روز برای نگه‌داشتن حداکثر تولید تخم و باروری نیاز دارد . این بدین معناست که نوردهی اضافی بجز در تابستان باید فراهم شود . چون که این مهم است که زمان روشن و خاموش شدن سازگار شود، یک ساعت زمانی(تایمر) توصیه می‌شود. پرندگان عموماً در اوج تولید باقی نمی‌مانند موقعی که با 24 ساعت نور در روز موضوع می‌شوند.

نرهایی که استفاده نمی‌‌شوند برای تولید مثل (مولد) یا هر بلدرچینی که استفاده می‌شود برای پرندگان گوشتی و می‌توانند پروار شوند از طریق گرفتن فقط در حدود 8 ساعت نور در روز. این کافی نیست برای بلوغ جنسی. از این رو پرندگان مصرف نمی‌کنند انرژی را برای جدال و جفت‌گیری. این کوتورنیکس‌ها به طور مؤثری Casterated می‌شوند و برای مصارف table در شرایط خوبی خواهند بود.

هدف مشابه ممکن است دستیافته شوند از طریق داشتن روشنایی‌های خیلی کم‌نور. پرندگان گوشتی را با جیرة استارتر (بخش تغذیه را ببینید) تا موقع کشتار در سن 9 هفتگی نگهدارید.

طول روز کاهش یافته، می‌تواند استفاده شود برای نگهداشتن مولدین. در شکل خوب تا اینکه نیاز شود یا برای نگهداشتن نرها با همدیگر بدون جنگ و جدال.

در حدود 2 هفته برای بازگشت به شرایط تولیدمثلی (Breeding) به دنبال یک طول روز افزایش یافته به 14 ساعت نیاز می‌باشد.

نورهای آفتابی (روشن) تولید تخم را افزایش نخواهد داد. اگر این به اندازة کافی روشن هست برای شما برای خواندن بنابراین به اندازه کافی برای بلدرچینروشن است .

برای بدست آوردن تخم‌های بارور قابل هچ از بلدرچین تعدادهای برابر نرها و ماده‌ها لازم نیست. تحقیقات نشان می‌دهد که یک نر منفرد با 2 یا 3 ماده نتایج مطلوبی خواهد داد. موقعی که بلدرچین نگه داشته می‌شود در پن‌های کلونی، یک نر برای هر 3 تا 5 ماده کافی است و کاهش می‌دهد جنگ و جدال بین نرها را. جفتگیری‌های جفتی (تلاقی‌های جفتی) در قفسهای فردی باروری خوبی خواهد داد. درصد باروری و جوجه درآوری بطور مشخصی در پرندگان مسن کاهش خواهد یافت. از انجام جفتگیری‌های بسته فردی وابسته (خویشاوندی) اجتناب کنید زیرا همخونی باعث ناهنجاری‌ها و بطور زیادی کاهش عملکرد تولیدمثلی می‌شود. به این دلیل این ممکن است مزیت شود برای ثبت تعداد تخم‌های ماده، جوجه‌کشی کردن آنها در گروهها، و بطور دایمی مشخص کردن جوجه‌ها در هر زمان هچ. رکوردهای شجره‌نامه‌ای می‌تواند نگه‌ داشته شود از طریق استفاده کردن از نوارهای بال(wing bands) یا نوارهای پا(leg bands) تجاری در دسترس برای مشخص کردن بلدرچین همه سنین. این برای شناسایی گروههای پرندگان از طریق گیره انگشتی(toe clipping) نیز ممکن است.

همانطور که اشاره شد بلدرچینها دارای ویژگیهای منحصر به فردی هستند که آنها را از سایر طیور متمایز کرده و صنعت پرورش بلدرچین را یه یکی از سود آورترین صنایع بدل کرده است، در ذیل به برخی از این ویژگیها اشاره کوتاهی خواهیم داشت:

1- سرعت بالای رشد در این پرنده بسیار قابل توجه و در حدود2.5 تا 3.5 برابر سایر طیور است. بلدرچینها عموما در 35تا45 روزگی به وزن 180تا 220 گرم رسیده و آماده کشتار می شوند ضمن اینکه سن بلوغ نیز در حدود 7-8 هفتگی است.

2- سن پائین بلوغ جنسی: این پرندگان در 6-5 هفتگی قادر به تخمگذاری شده و در 8-7 هفتگی به بلوغ کامل جنسی رسیده و آمادگی تولید مثل پیدا می کنند.

3- فاصله نسلی کوتاه، که اعمال برنامه های اصلاح نژادی را در آنها به خوبی امکان پذیر می سازد.

4- میزان تخمگذری بالا، بلدرچینها به طور وحشی سالانه در حدود 80 – 60 عدد تخم می گذارند اما در اسارت و با اعمال برنامه های مدیریتی قوی در زمینه تغذیه و نوردهی مصنوعی می توانیم این رقم را به میزان قابل ملاحظه ای افزایش داده و به عدد 250 150- عدد تخم در سال دست پیدا کنیم.

پرورش صنعتی بلدرچین:

وجود ویژگی های مناسب همچون رشد سریع ، بلوغ زودرس ، تولید تخم بالا ، کوتاهی فاصله میان نسل ها ، بالابودن تراکم پرورشی در واحد سطح ، ارزان بودن جیره مصرفی ، حساسیت کم نسبت به بعضی از بیماری های طیور ، قیمت بالای تولیدات که شامل گوشت و تخم می باشد و به خصوص بازگشت سریع سرمایه سبب شده است تا بلدرچین به عنوان یک پرنده مطلوب نزد کشاورزان و پرورش دهندگان تلقی شده و علاقمندان زیادی به پرورش صنعتی این پرنده روی آورند .
مهمترین نکاتی که سبب صنعتی شدن پرورش این پرنده شده است به شرح زیر می باشد :

۱ – میزان رشد سریع : میزان رشد این پرنده در حدود ۵/۳ برابر سریعتر از دیگر طیور اهلی می باشد .

۲ – بلوغ جنسی سریع : در حدود سن ۵۰ – ۴۰ روزگی بلدرچین های ماده در پیک تولید هستند .

۳ – تولید تخم بالا : در صورت پرورش صحیح ، این پرندگان در سال اول تولید توانایی تولید ۲۶۰ تخم را دارا می باشند .

۴ – کوتاه بودن فاصله میان نسل ها : توان بلدرچین در تولید ۴ – ۳ نسل در سال اول تولید این امکان را برای محققین فراهم آورده است تا از آن به عنوان پرنده ای آزمایشگاهی استفاده نمایند .

۵ – دوره انکوباسیون کوتاه : جوجه کشی تخم این پرنده ۱۸ – ۱۷ روز طول می کشد .

۶ – تراکم بالای پرورش : با توجه به اینکه جثه این پرنده کوچک و نیز به سطح آبخوری و دانخوری کمتری احتیاج دارد در مقایسه با دیگر پرندگان تعداد پرنده بیشتری در واحد سطح میتوان پرورش داد .

۷ – واکسیناسیون کمتر : با توجه به اینکه گونه های بلدرچین در برابر برخی از بیماری های رایج طیور حساسیت کمتری دارند در نتیجه به واکسیناسیون کمتری احتیاج دارند .

۸ – برگشت سریع سرمایه : با توجه به اینکه سن بلوغ بلدرچین ۵۰ – ۴۰ روزگی می باشد در نتیجه می توان گوشت و تخم این پرنده را سریع به بازار عرضه نمود .

۹ – ارزش غذایی بالای گوشت و تخم بلدرچین

در کشور ما بعد از انقلاب برای اولین بار پرورش بلدرچین در استان یزد آغاز گردید که به صورت مجتمع شامل واحد مادر ، گوشتی ، بسته بندی و جوجه کشی اداره می گردد .
بلدرچین دارای گوشتی با پروتئین بالا و درصد چربی کمتری می باشد که برای کودکان و بیماران بسیار سودمند و مفید می باشد . تخم بلدرچین بیضی شکل می باشد که وزن آن ۱۵ – ۸ گرم و رنگ آن معمولا سفید با خال های سیاه یا قهوه ای تا آبی و زرد نخودی مایل به سبز می باشد . الگوی تخم و رنگ تخم بلدرچین منحصر به فرد است و منبع خوبی از ویتامین ها )به جز ویتامین c (می باشد . کیفیت تخم بلدرچین بالاو میزان کلسترول آن از تخم مرغ کمتر است . تعیین جنسیت جوجه بلدرچین از سن ۱ روزگی صورت می گیرد که این کار نیازمند افراد آموزش دیده و ماهر می باشد . اما از سن ۳ هفتگی می توان نرها و ماده ها را به وسیله رنگ پر های ناحیه سینه از یکدیگر تشخیص داد. پرهای سینه ای نرها به رنگ قرمر مایل به قهوه ای و ماده ها به رنگ خرمائی سوخته ( خاکستری با نقاط سیاه رنگ ) روی آنها می باشد .
وزن جوجه های تازه هچ شده در حدود ۱۰ – ۵ گرم می باشد که درسن ۵۰ – ۴۰ روزگی به بلوغ می رسند. وزن بلدرچین های نر بالغ ۱۵۰ – ۹۰ گرم و ماده ها ۱۸۰ – ۱۱۰ گرم می باشد . همچنین تعداد کروموزوم های بلدرچین ۷۸ می باشد که شش جفت آنها کروموزوم های بزرگ ، شش جفت متوسط و ۲۷ جفت میکروکروموزوم می باشند که کروموزوم های جنسی از نوع بزرگ می باشند .

پرورش جوجه بلدرچین :

دمای آغازین جهت پرورش جوجه بلدرچین در زیر مادر مصنوعی و در بالای سر جوجه ۳۵ درجه سانتیگراد می باشد که این دما هر چهار روز یک بار 2.5 درجه کاهش می یابد تا به ۲۱ درجه سانتیگراد برسد . معمولا برای هر جوجه ۱۵۰ سانتیمتر مربع فضا تا سن ۳ هفتگی در نظر می گیرند . استفاده از آب شکر ۸ % در ۳ – ۲ روز اول نتیجه خوبی را در بر خواهد داشت . برای جوجه بلدرچین ها تا سن ۳ هفتگی ۲ سانتی متر دانخوری و ۱ سانتی متر آبخوری به ازاء هر قطعه در نظر می گیرند . در دو هفته اول نوررسانی ۲۴ ساعته می باشد که پس از آن تا ۱۲ ساعت کاهش می یابد .

پرورش نیمچه :

معمولا از دو روش برای پرورش بلدرچین استفاده می شود : ۱ – بستر ۲ – باتری که اخیرا مورد استفاده قرار می گیرد که دارای مزایایی همچون تعداد جوجه بیشتر در واحد سطح ، نیروی کار کمتر ، بهداشت بهتر ، سهولت در حذف ، درمان و پیشگیری و استفاده بهتر از سطح می باشد .
دمای مورد نیاز نیمچه ها ۲۸ – ۲۱ درجه سانتیگراد می باشد و از ۱۲ ساعت نور تا سن ۵ هفتگی که بلدرچین ها به قفس های تخمگذاری منتقل می شوند بهره می برند . برای رشد بهتر ، نرها و ماده ها جدا از یکدیگر پرورش داده می شوند . در این سن در بستر به ازاء هر نیمچه ۱۸۰ – ۱۵۰ سانتیمتر مربع بسته به نوع جوجه وفصل در نظر می گیرند . برای هر جوجه ۳ – 2.5 سانتیمتر دانخوری و ۲ – 1.5 سانتیمتر آبخوری در نظر می گیرند . در صورت استفاده از آبخوری نیپل ، هر نیپل برای ۱۵ پرنده در نظر گرفته می شود .

پرورش بلدرچین مادر :

در حالت تجاری بلدرچین ها در قفس های توری به ظرفیت ۲۰ تا ۳۰ و حتی ۴۰ بلدرچین پرورش داده می شوند . معمولا به ازاء هر بلدرچین ۲۰۰ – ۱۵۰ سانتیمتر مربع فضا در قفس در نظر گرفته می شود . مقدار فضای دانخوری ۳ –۲ سانتیمتر به ازاء هر قطعه می باشد . مقدار فضای آبخوری معمولا عامل محدود کننده ای در سیستم قفس نیست . قفس ها معمولا تا ۸ ردیف نصب می شوند . سن فروش بلدرچین ها معمولا ۱۸ – ۱۷ هفتگی می باشد .

تغذیه بلدرچین

نیازهای تغذیه ای در بلدرچینهای مولد و پرواری از یکدیگر متفاوت می باشد اما درهر دو خوراک بایستی به شکل آردی با حداکثر قطر در اختیار پرندگان قرار داده شود که این مسئله خصوصاٌ در اوائل دوره رشد بسیار حائز اهمیت می باشد.
میزان مصرف خوراک در پرندگان بالغ حدود 35-25 گرم به ازا هر پرنده در روز می باشد.
همچنین دان تهیه شده بایستی دارای فرمولاسیون ویژه و به اصطلاح بالانس شده باشد و در آن از ترکیبات مورد نیاز نظیر مواد معدنی و ویتامینه، کلسیم، فسفر، مواد افزودنی مورد نیاز و ... استفاده گردد تا حداکثر بازدهی در رشد و تخمگذاری بدست آید.
باید توجه داشت که بلدرچینها، خصوصاٌ جوجه ها به کمبود برخی مواد مانند کلسیم، فسفر و روی بسیار حساس می باشند و کمبود این مواد در جیره بصورت عقب ماندگی در رشد، کمبود وزن، عدم رشد پرها و مشکلات تنفسی نمایان می شوند.

عوامل موثر بر جوجه کشی در بلدرچینهای اهلی

بلدرچین اهلی شده تمایلی برای خوابیدن روی تخم ندارد و بنابرین تخم هارا بایستی با دستگاه های ویژه و به روش مصنوعی جوجه کشی کرد. تخم بلدرچین را می توان با موفقیت بالا در اکثر دستگاه های تجاری که به منظور جوجه کشی تخم مرغ یا سایر پرندگان ساخته شده اند تبدیل به جوجه کرد، برای این کار فقط کافی است تا شانه های مخصوص بلدرچین را جایگزین شانه های تخم مرغ کرد.

عوامل تاثیر گذار بر روی میزان جوجه درآوری تخم در بلدرچینها تقریبا همانند سایر ماکیان بوده و دما ، رطوبت ، چرخش ، و تهویه 4 عامل مهم و موثر بر جوجه کشی هستند . عدم توفیق در هر یک از این 4 عامل موجب کاهش شدید قابلیت جوجه دراوری می شود. در این موارد بهتر است همواره با دقت زیادی به توصیه های سازنده دستگاه عمل نمائید.

تخم ها باید حداقل 3 نوبت در روز و هر نوبت حدود 108 درجه چرخانده شوند و این امر برای 14 روز متوالی ادامه یابد.

تخم های بلدرچین ژاپنی عموماً در روز 14 به هچر منتقل میشوند و در روز 17 جوجه ها از تخم بیرون می آیند.
پس از هر بار استفاده از دستگاه باید انکوباتور را به خوبی ضد عفونی و گازدهی کرد.
در جدول زیر میزان دما و رطوبت مناسب در دوره های گوناگون جوجه کشی نشان داده شده است.

توجه داشته باشید که رعایت کامل موارد زیر و بروز کمترین انحرافات از اعداد شده می تواند متضمن بازدهی بیشتر کار باشد.

دوره جوجه کشی	دما (سانتیگراد)	رطوبت (درصد)	مدت زمان (روز)
ستر	37.7	80 - 76	1 الی 14
هچر	37.5	80	14 الی 17

مراقبت از تخم های نطفه دار پیش از انکوباسیون:

تخمگذاری بلدرچین ها از بعد از ظهر شروع و در غروب پایان می پذیرد که بر اساس فصل ، شرایط آب و هوائی و برنامه کاری جمع آوری تخم ها چندین بار در طول این مدت صورت می پذیرید . دمای مناسب محل ذخیره سازی تخم ها 15/5 – ۵/۱۲ درجه سانتیگراد و با رطوبت ۸۰ – ۷۵ % می باشد که این شرایط برای ذخیره تخم ها در مدت زمان ۷ – ۵ روز است . قبل از قرار دادن تخم ها در داخل در دستگاه ستر باید تخم های آلوده را به وسیله کاغذ سمباده یا پارچه پشمی سفت به آرامی تمیز و در محلول گرم ۴۳ درجه سانتیگراد ضدعفونی کرد . سپس آنها را در دمای ۲۱ درجه سانتیگراد و رطوبت ۷۵ % به مدت ۲۰ دقیقه به نسبت ۲۰ گرم پرمنگنات پتاسیم و ۴۰ سی سی فرمالین گازدهی می نمایند . سپس تخم ها را در داخل دستگاه ستر قرار می دهند .برای مراقبت از تخم بلدرچین رعایت نکات زیر ضروری می باشد.

1- در صورت پرورش پرنده در قفس یا روی بستر ، تخم ها را در 2 تا 3 نوبت در روز جمع آوری نمائید. این امر از ترک خوردن پوسته تخم ها جلوگیری خواهد کرد.

2- تخم ها را با دقت فوق العاده ای جابجا کرده و توجه داشته باشید که پوسته تخم های بلدرچین نازکتر از پوسته تخم مرغ های معمولی است .

3- تخم های جمع آوری شده پیش از انکوباسیون را بایستی در جای خنک با دمای 14 تا 17 درجه سانتی گراد و با رطوبت 70 درصد نگهداری نمود.

4- حداکثر مدت نگهداری تخم ها 7 روز بوده ، چرا که قابلیت جوجه درآوری پس از آن به مقدار زیادی کاهش می یابد. ولی بهترین زمان نگهداری 3 روز است.

هیچگاه تخم های جمع آور شده را زود تر از 24 ساعت بعد از تولید داخل دستگاه نگذارید.
5- در صورتی که نیاز است تخم ها برای مدت طولانی تری نگهداری شوند باید آنها را با یک کیسه پلاستیکی ، پی وی سی ، محفوظ نگهدارید، زیرا سبب خشک نشدن محتوای تخم می شود.

ارزش غذایی گوشت بلدرچین

طعم مطبوع انواع گوشت عمدتاً به دلیل وجود ماده‌ای است بنام گلیكوژن كه در سلولهای ماهیچه‌ای وجود دارد. هر قدر كه ماهیچه در طول حیات خود فعال‌تر باشد گوشت آن نیز لذیزتر است مانند ران مرغ، دم ماهی، ران حیوانات شكاری و همچنین سینه پرندگان وحشی.
از سوی دیگر، فعالیت و جنب و جوش حیوانات به طور كلی باعث افزایش میزان ذخیره گلیكوژن ماهیچه‌ها و در نتیجه بهبود كیفیت آن است. به طوری كه حیوانات وحشی اعم از نشخوار كنندگان (آهو، گوزن، بزكوهی و غیره ) و یا پرندگان مانند قرقاول، كبك، تیهو، دراج و بلدرچین همگی به دلیل فوق دارای گوشتی فوق‌العاده لذیذ بوده و قسمتهایی از بدن آنها بسیار خوش طعم و لذیذ می‌باشد. بنابراین چنانچه پرنده‌ای از خانواده حیوانات شكاری بوده یعنی از نژاد وحشی باشد و در محیطی مشابه طبیعت خود پرورش یابد دارای خواص فوق‌الذكر خواهد بود.

بلدرچین حیوانی است با خصوصیات پرندگان وحشی شكاری و بسیار پر جنب و جوش، لاجرم باید در وضعیتی پرورش یابد كه امكان جست و خیز و پرواز داشته باشد.

این حیوان از خانواده ماكیانها و از زیر مجموعه كبك سانان بوده و بدلیل خواص مذكور گوشت آن بسیار خوش طعم و لذیذ و مقوی است، و از طرفی بزرگترین ماهیچه پرندگان كه ماهیچه سینه آنهاست در پرندگانی چون مرغ و خروس و اردك و غاز كه امكان پرواز ندارند دارای بافتی خشبی و خشك و طعمی نه چندان لذیذ است، در حالیكه در مورد بلدرچین بدلیل جنب‌ و جوش و پروازهای متناوبی كه انجام می‌دهد گوشت سینه پرنده علاوه بر اینكه حجم قابل توجهی از كل لاشه) یك سوم لاشه ( را تشكیل می‌دهد دارای طعمی بسیار خوش و لذیذ است.همچنین بافتهای مفصلی این پرنده بدلیل وجود سلولهای پیچیده پیوندی در اثر پختن یا بریان شدن به هیچ وجه متلاشی نمی‌شود و پرنده پس از طبخ نیز تركیب خود را حفظ كرده و در پذیرائیها، زیبائی و آرایش فراوانی به سفره می‌دهد.

میزان پروتئین موجود در گوشت پرنده از پروتئینهای پرندگان معمولی 5 تا 10 درصد بیشتر است و این در حالی است كه انواع اسیدهای آمینه كمیاب كه در سایر پروتئینها یافت نمی‌شود، در گوشت این پرنده به وفور وجود دارد. به همین دلیل در اغلب نقاط دنیا پزشكان برای افراد مسن و از كار افتاده كه احتیاج مبرمی به ترمیم سلولهای از دست رفته بافتهای خود را دارند، برای حفظ و بازیابی سلامت و شادابی خود، مصرف گوشت بلدرچین را تجویز می‌نمایند. از طرف دیگر وجود عناصر معدنی كمیاب و ویتامینهای عدیده در گوشت این پرنده آنرا به دارویی معجزه آسا برای درمان امراض صعب‌العلاجی همچون آسم، تشنج، فشار خون، ضعف اعصاب و یا حتی در ناراحتیهای روانی و عقب افتادگی‌های جسمی و همچنین بی خوابی تبدیل كرده است. در هر حال گوشت و تخم بلدرچین برای كودكان رشد سریع و صحیح، برای نوجوانان هیجان و جنب و جوش، برای جوانان نشاط، برای میانسالان تندرستی و اطمینان و برای كهنسالان سلامت مجدد و تمدید قوا و شادابی را به ارمغان می‌آورد.

همچنین عدم وجود هر گونه مواد افزودنی غیرطبیعی و غیرمفید همچون هورمونها و آنتی‌بیوتیكها كه جداً سلامت انسان را تهدید می‌كنند، دلیل دیگری بر كیفیت طبیعی و مطلوب گوشت بلدرچین می‌باشد.

مادر مصنوعي

واحدهايي هستند كه باعث گرم نگه داشتن جوحه ها مي شوند معمولا براي انعكاس حرارت آنها بطرف جوجه ها شرايط خاصي لازمست كه داراي انواع زير مي باشد:

مادر آويز:

معمولترين نوع هستند و قسمت گرم كننده توسط يك وزنه فلزي يا زاويه دار پوشيده شده است كه باعث انعكاس حرارت به كف سالن مي شود. و توسط طناب يا كابل به سقف آويزان مي شود كه داراي انواع نفتي، گازي و برقي مي باشد.

تامين دماي مورد نياز گله :

دماي مورد نياز گله به طرق مختلف تامين ميگردد از جمله کوره هواي گرم (با استفاده از مشعل با سوختهاي مختلف ) بخاري معمولي ، مادر گازي ، برقي و ....

جدول مقادير حرارتي ايجاد شده توسط بعضي از اقلام سوختي

نوع سوخت	مقدار	حرارت برحسب کالري
گاز طبيعي	ا متر مکعب	7560
نفت گاز	يک ليتر	8600
گاز پروپان	يک ليتر	5500 (يک کيلو 11000 کالري)
برق	1 کيلووات ساعت	860

ميزان انرژي و سوخت مصرفي به عوامل زير بستگي دارد :

· روش گرم کردن آشيانه وکارآيي تجهيزات و تاسيسات آَشيانه .

· نوع آَشيانه (طرح و ابعاد ) و نحوه عايق کاري .

· اختلاف دماي داخل و خارج آَشيانه و ميزان رطوبت نسبي هوا .

· سن جوجه ها .

·نوع تهويه .

آبخوري:

در اول دوره از انواع از نوع كله قندي استفاده مي گردد. هر آبخوري كله قندي حدود 4 ليتر گنجايش دارد. همچنين تعداد زياد آبخوري كوچك بهتر از تعداد كم آبخوري بزرگ است و تا سن هفت روزگي از اين نوع آبخوري ها استفاده مي گردد.

آبخوري هاي بعد از يك هفتگي آبخوريهاي اتوماتيك آويز هستند كه معمولا از جنس پلاستيك بوده و به سقف آويزان مي شوند. كه سوپاپي دارد كه ميزان آب را مشخص مي كند.

نوع ديگر آبخوري نوع نيپل است كه آب در يك لوله افقي قرار گرفته و توسط سوپاپي با نوك جوجه آب خارج مي گردد. اين لوله افقي توسط كابل قابل تنظيم است. براي استفاده از اين آبخوري بايد فشار سنجي در ابتداي خط ورود آب نصب كرد. اين نوع آبخوري براي هر 15-20 عدد جوجه يك نيپل در نظر مي گيرند.

تعداد آبخوري :

· آبخوري گرد (به قطر 33 سانتي متر) براي هر 100-80 جوجه يک عدد.

· آبخوري کله قندي مخصوص جوجه اين آبخوري ها معمولا 4 ليتر ظرفيت داشته و براي هر 100 جوجه يک عدد بکار مي رود .

· آبخوري پستانکي يا نيپل ، براي 20-15 جوجه يک عدد نيپل درنظر گرفته مي شود .

· درهفته اول جوجه ها بوسيله آبخوري هاي دستي ( کله قندي 2-4 ليتري) آب داده مي شوند که با شروع هفته دوم بتدريج آبخوريها ي اتوماتيک گرد جايگزين اين آبخوريها مي شوند .

سيستم آبخوري نيپل:
از مزاياي بارز آبخوري نيپل، كاهش هزينه هاي كارگري مي باشد. بعضي از سيستمهاي آبخوري دستي مانند آبخوريهاي زنگوله اي و فنجاني شكل، همواره نياز به تعويض مداوم و روزانه و همچنين ضدعفوني مكرر دارند. انجام فعاليت بدني طاقت فرسا و نياز به زمان طولاني براي تعويض آبخوريهاي دستي، شايد بتواند بعضي از انگيزه هاي استفاده از آبخوريهاي نيپل را توجيه كند. نبايد فراموش كرد كه آبخوري نيپل به حداقل زمان ممكن براي تميز كردن احتياج دارد. بسياري از مقالات علمي، بازده مفيد اين نوع آبخوريها را در مقايسه با آبخوريهاي ديگر گزارش داده اند. چند مطالعه نيز نشان دادند كه در گله ايي كه از آبخوري نيپل در سالن استفاده مي شود، ضريب تبديل غذايي به طور معني داري بهبود يافته است. مقالات متعدد و كافي وجود دارد كه از تاثير نوع آبخوري نصب شده در سالن بر روي وضعيت بهداشتي گله، حكايت دارد. بطوري كه زماني كه آبخوري نيپل در سالن تعبيه مي شود، ميزان مرگ و مير و آلودگي باكتريايي و هزينه هاي درمان تقريبا هميشه كمتر از هزينه هاي حاصل از وجود آبخوريهاي ديگر مي باشد. همچنين تاثير انكار ناپذير كاربرد اين سيستم آبخوري در كاهش رطوبت بستر و ايجاد يك بستر مناسب در سالن كاملا ثابت شده است. بهر حال طراحي سيستم آبخوري كه هيچگونه عيبي در آن نتوان يافت، هنوز از افقهاي تحقيقاتي بسياري از شركتهاي تجاري محسوب مي شود و هنوز هم ارائه ايده و ابتكار در جهت بهبود چنين سيستمهايي ادامه دارد. به هر حال نبايد هرگز به يك روي سكه نگاه كرد و نبايد از معايب آبخوريهاي قطره اي نيز غافل بود. به عنوان مثال هزينه اوليه نصب چنين سيستمي همواره بالاتر از سيستمهاي ديگر مي باشد و عملا نياز به صرف 30 درصد، هزينه بيشتر نسبت به ساير سيستمها متداول و دستي دارد. تعمير و استهلاك اين سيستم، نيز از جنبه اي ديگري است كه همواره هزينه هاي را در بر داشته است كه گاها اين هزينه ها چشمگير مي باشد. مكانيزم كار اين نوع آبخوري همواره بسته به نام شركت سازنده و نوع مدل مورد استفاده دارد. بهر حال مديريت آبخوري نيپل نسبت به ساير سيستمها، پيچيده تر مي باشد و هر گونه اشتباه در اداره اين سيستم مطمئنا خسارات غير قابل جبراني را به بار خواهد آورد بطوري كه عدم توجه به مسائل مديريتي موجود در استفاده از اين آبخوري همواره با اتلاف سرمايه همراه بوده است. بعضي از پرورش دهندگان جوجه هاي گوشتي براين باورند كه نوع خاصي از اين سيستم آبخوري باعث ايجاد محدوديت در رشد جوجه هاي گوشتي مي گردد و بخصوص اينكه با افزايش سن جوجه هاي داخل سالن اين محدوديت به طور آشكار قابل مشاهده مي باشد. اين حالت عمدتا در سالنهاي احداث شده در آب و هواي بسيار گرم مشاهده مي شود كه جوجه ها نمي توانند به خوبي آبخوريهاي دستي از آبخوري نيپل استفاده كنند.اگر چه مقالات محدودي چنين فرضيه را رد مي كنند با اين وجود در آب و هواي بسيار گرم رعايت بعضي اصول براي اجتناب از بروز احتمالي اين مسئله ضروري مي باشد.

مديريت سيستم آبخوري نيپل:
بيشتر آبخوريهاي قطره اي مجهز به يك تنظيم كننده فشار يا يك سيستم كنترل كننده مقدار آبي هستند كه در اختيار جوجه ها قرار مي گيرد. با چنين سيستمي ميزان فشار آب به طور هفتگي بر طبق دستورالعملي كه كارخانه ارائه مي كند ، تنظيم مي شود. زماني كه جوجه ها سنين اوليه پرورش را سپري مي كنند، فشار آب در حد پايين نگه داشته مي شود و با افزايش سن به تدريج ميزان فشار موجود افزايش مي يابد. افزايش نامناسب فشار آب ممكن است كه جوجه ها را از دسترسي مناسب به آب كافي محروم كند و همچنين عواقبي همچون خيسي بستر را به همراه داشته باشد. ارتفاع آب خوري نيز بر اساس سن جوجه بايد همواره تنظيم شود. يك قانون كلي كه در اين مورد توصيه مي شود اينست كه در دو هفته پرورش بايد تنظيم ارتفاع به طور دقيق رعايت گردد. بطوري كه لوله آبخوري بايد به موازات چشم جوجه ها تنظيم گردد و هر پنج روز يكبار اين ارتفاع بايد تعيير نمايد. سويه گوشتي تجارتي كه شما از آن براي پرورش استفاده مي كند ممكن است كه حاوي استاندارهاي ويژه اي از لحاظ نيازمندي به آب باشد. موارد زيادي ديده شده است كه جوجه هاي گوشتي در حال رشد در وضعيت عالي بسر مي برند و ناگهان دچار مرگ و مير شديد مي شوند چرا كه در اوايل پرورش مديريت آبخوريهاي نيپل نسبت به ساير هفته ها كم رنگتر بوده و از اهميت كمتري برخوردار است. هر چند هنگام استفاده از آبخوري قطره اي نياز به كارگران كمتري مي باشد اما مديريت جامع و دقيق و مستمر همواره احساس مي شود.

مشكلات متداول موجود و راهكارهاي پيشنهادي:
بسياري از مشكلات موجود مرتبط با آبخوريهاي نيپل، از نصب غير اصولي آنها ناشي مي شود. بستر يا كف سالن بايد در هنگام نصب اين سيستم كاملا صاف باشد. بستر ناهموار مطمئنا مسائلي مانند ارتفاع ناصحيح و فشار غير متوازن آب در داخل لوله ها را متعاقب خواهد گرديد. لذا قبل از نصب اين سيستم كف سالن در صورت نياز بايد كاملا صاف شود تا همه نقاط سالن هم سطح شود. و همچنين كنترل كننده هايي براي نشان دادن فشار آب در انتهايي‌ترين و ابتدايي ترين خط لوله بايد نصب شود تا احتمال بروز هر مشكلي را به حداقل برساند. نكات مديريتي موجود به اين موارد محدود نمي شود و با ورود مدلهاي جديدتر اين سيستم همواره فاكتورهاي مديريتي ديگري به پرورش دهندگان ارائه مي دهند.

آبخوري كله قندي

وقتي از سيستم آبخوري باز استفاده مي کنيد در شروع دوره بايد به ازاي هر 100 جوجه يک آبخوري 4 ليتري در نظر بگيريد اين آبخوريها بايد حلقه وار اطراف مادر مصنوعي چيده شوند .

به طور کلي آبخوريهاي کله قندي را به آبخوريهاي اتوماتيک نزديک کنيد در صورت امکان آبخوريهاي اتوماتيک را به صورت حلقه دور جوجه ها قراردهيد تا جوجه ها به آبخوريهاي کله قندي راحتر دسترسي داشته باشند در آغاز روز چهارم پرورش ، يک چهارم آبخوريها کله قندي را جمع کنيد .تا روز هفتم پرورش قسمت بالايي لبه آبخوريها ي اتوماتيک را همسطح پشت جوجه ها تنظيم کنيد اين عمل به جلوگيري از ريزش آب و حفظ کيفيت بستر کمک مي کند .

عمق مناسب آب در آبخوريها 9/1 سانتيمتر مي باشد.

آبخوريها ي کله قندي و آبخوريهاي اتوماتيک هر روز بايد شسته شوند سيستم دو سطلي براي شستشو مناسب است به همراه سطل آب تميز از يک برس و يک ماده ضد عفوني کننده براي شستن آبخوريها استفاده کنيد به جاي سطل آب تميز مي توان از يک وسيله اسپري آب به همراه ماده ضدعفوني کننده استفاده کرد .

هنگامي که از آبخوري ناوداني استفاده مي شود بايد هر دو طرف آن براي محاسبه فضاي لازم به ازاي هر جوجه در نظر گرفته شود.

دانخوري

تراف

در هفته اول از نوع دانخوري سيني كم عمق پلاستيكي است استفاده مي شود. و در روز اول معمولا جوجه ها بايد تعداد زيادي سيني در اختيار شان باشد و معمولا سيني هاي بزرگ با عمق كم ساخته مي شود. بعد از هفته اول از دانخوري هاي استوانه اي يا تراف كه بصورت اتوماتيك يا دستي است مي توان استفاده نمود.

در دانخوري تراف براي هر جوجه بايد 4 سانتي متر دانخوري در نظر گرفت.

در مورد دانخوري هاي استوانه اي كه غالبا از جنس پلاستيك است اگر قطر آن 33 سانتي متر باشد براي هر 55 جوجه يك دانخوري كافي است. در اين نوع دانخوري ها ارتفاع بر حسب سن جوجه تنظيم مي گردد.

در سيستم تراف و زنجير توسط زنجير مخصوصي دان در تمام طول سالن بحركت در مي آيد. و يك مخزن ذخيره دان در آن وجود دارد.

در سيستم بشقاب نقاله، دان توسط آگر يا زنجير حركت مي كند و در سوراخهايي كه به فاصله معين روي لوله دارد باعث ريزش دان داخل بشقاب مي شود.

ارتفاع دانخوري همواره بايد در حد پشت جوجه ها باشد.

سيلوي دان را نيز در اكثر مرغداريهاي مدرن دنيا استفاده مي كنند و آن بايد ظرفيت خوراك مسن تر ين مرغها را داشته باشد. ترازوي اتوماتيك را نيز به سيلوي دان وصل مي كنند. دان را توزين مي كنند.

دارو مخلوط كن نيز وسيله اي است كه در ابتداي لوله آب ورودي سالن نصب مي گردد و كه باعث ورود دارو، واكسن و مواد شيميايي از يك مخزن به داخل خط ورودي آب مي گردد.

براي تنظيم جريان برق از رئوستا و تايمر استفاده مي كنند.

براي نشان دادن قطع جريان برق بايد از سيستم آژير و هشدار دهنده استفاده نمود.

سيستم روشنايي

نور بايد به طور يکسان در کل سالن توزيع شود .

از انواع مختلف لامپ به شرح زير مي توان استفاده نمود :

لامپ هايي که گرما توليد نمي کنند طيف وسيع خوبي را فراهم مي کنند اما بازده انرژي پاييني دارند اين نوع لامپ هاي با تشعشع بالا به ازاي هر وات هزينه مصرف برق را کاهش خواهد داد . لامپ هاي فلورسنت 3 تا 5 برابر بيشتر از لامپ هاي کم مصرف نورتوليد مي کنند اين نوع لامپ ها با گذشت زمان شدت نور کمتري توليد مي کنند و بايد قبل از سوخته شدن تعويض شوند لامپ هاي با فلورسنت 3 تا 5 برابر بيشتر از لامپ هاي کم مصرف نور توليد مي کنند اين نوع لامپ ها با گذشت زمان شدت نور کمتري توليد مي کنند وبايد قبل از سوخته شدن تعويض شوند .

لامپ هاي سديمي بازدهي خوبي دارند و در سالنهاي با ارتفاع زياد بيشترين بازدهي را دارند در مقايسه با لامپ هاي کم مصرف به ازاي هر وات 10 برابر بيشتر نور توليد مي کنند .گذاشتن يک کلاهک بالاي لامپ بازدهي آن را افزايش داده از اين طريق هزينه مصرف برق کاهش مي يابد تميز کردن منظم لامپ و کلاهک آن بازدهي لامپ را به حداکثر مي رساند.

نمونه اي از برنامه نوري براي افزايش درصدماندگاري گله

سن (روز)	شدت (لوکس)	ساعات روشنايي	ساعات خاموشي
3-1	40-30	24-23	1-0
15-4	10-5	12	12
22-16	10-5	16	8
22 تاسن کشتار	10-5	23-18	6-1

راهنمای جامع پرورش بلدرچین

همانطور که همگي مي دانيم بدن
ما به غذاهاي مختلفي نياز دارد و يكي از مواد مهمي که
بايد در غذاي روزانه ما وجود داشته باشد، پروتئين
است. اين ماده براي رشد و سلامت بدن بسيار ضروري است. پروتئين
هم در غذاهاي گياهي و هم در غذاهاي حيواني كه انسان مي‌خورد،
وجود دارد.

گوشت طيور به عنوان يك منبع پروتئين حيواني اهميت
زيادي داشته و بسيار مورد توجه انسان است. به همين
دليل در كشورهاي مختلف سرمايه‌گذاري زيادي برروي صنعت
پرورش طيور انجام گرفته است.

اخیرا مصرف گوشت بلدرچین در استان تهران افزایش
چشمگیری داشته و با توجه به استقبال مصرف کنندگان از
گوشت لذیذ این پرنده ، اغلب رستوران های Fast Food ،
گوشت بلدچین را در لیست غذاهای پرمصرف قرار داده اند،
اما با این وجود هنوز کشتارگاهی مخصوص کشتار بلدرچین
راه اندازی نشده است که بتواند پاسخگوی نیاز رو به
افزایش کشتار این پرنده باشد. هم اکنون تمام مراحل تولید
تا کشتار بلدرچین در داخل یک مجموعه انجام می شود که البته در
آینده ای نزدیک ضرورت احداث کشتارگاه مخصوص بلدرچین احساس
خواهد شد .

یکی از فعالیت های پرورش در خصوص سایر ماکیان ، پرورش بلدرچین صنعتی است . پرورش بلدرچین با فاصله ی نسلی کوتاه یکی از فعالیت های زیر شاخه ی طیور محسوب شده که شروع فعالیت آن بعد از انقلاب در استان یزد شروع شده و سپس در اکثر نقاط ایران تسری یافت . پرورش بلدرچین از جمله فعالیت هایی محسوب می شود که کل فعالیت از تولید تخم نطفه دار تا نهایت کشتار و بسته بندی در داخل یک مجموعه انجام می گیرد . بنابر این پرروش و مدیریت آن از حساسیت بالایی برخوردار است و چنانچه یکی از حلقه های زنجیر که به ترتیب مادر ، جوجه کشی ، واحد گوشتی ، کشتار ، بسته بندی و انجماد است دچار لغزش و کندی شود خیلی سریع بر روی قسمت های مختلف تاثیر گذار خواهد بود .
تولید گوشت بلدرچین در سال 83 به 720 تن بالغ گردید .
عرضه ی گوشت بلدرچین در قالب بسته های فریز شده و تازه به اوزان 900 الی 1000 گرمی و حاوی 5 ال 6 قطعه لاشه است . گوشت این پرنده منبع پروتئینی بسیبار خوش پخت و با قابلیت کبابی شدن بوده که به ذائقه ی ایرانیان نیز سازگار است و امکان عرضه ی آن در بازار جهانی نیز در صورت رعایت کردن شاخص های عرضه محصولات را دارا می باشد .
بلدرچين يك نوع از گونه‌هاي مختلف طيور و از كوچكترين پرنده‌هاي حلال گوشت مي باشد که به تازگي در كشور ما مورد توجه قرارگرفته است. بعضي‌ها به بلدرچين به دليل نوع صدا و آوازش «بدبده» مي‌گويند. بعضي‌ها نيز اين حيوان را نام كرك مي‌شناسند. بلدرچين‌ها در طبيعت، بيشتر در كشتزار غلات و زمين‌هاي ناهموار و ميان علفزارها زندگي مي‌كنند. هنگام زمستان نيز در دسته‌هاي بزرگ جمع شده و مهاجرت مي‌كنند که گاه مسير طي شده بالغ بر 400 الي 1000 نيز مي گردد. بلدرچين‌هاي وحشي كه در طبيعت زندگي مي‌كنند هفت تا دوازده عدد تخم مي‌گذارندکه اين تخمها بعد از شانزده تا بيست و يك روز باز شده و جوجه‌ها از آنها خارج مي‌شوند.
گوشت و تخم بلدرچين براي مردم ارزش غذايي و حتي دارويي دارد و بعضي عقيده دارند كه با خوردن گوشت و تخم بلدرچين احساس سلامت و جواني مي‌كنند.

از لحاظ تاريخي مي توان دو دوره را در شروع کار پرورش صنعتي اين پرنده در نظر گرفت که دوره اول شروع پرورش صنعتي در سطح جهان و دوره دوم آغاز پرورش در ايران مي باشد:
شروع پرورش در جهان
تقريبا مي توان گفت، اهلي کردن بلدرچينها در حدود قرن يازدهم و احتمالا در ژاپن صورت گرفته و در چين و کره نيز ادامه يافت.
از اوائل قرن 20 نگهداري و پرورش بلدرچين توسط دامپروران از اهميت خاصي برخوردار گشت. در مرحله نخست هدف از نگهداري بلدرچين توليد تخم بود که بعدها به عنوان يک منبع توليد گوشت نيز مطرح شد. در ژاپن از سال 1910 به گزيني اين پرنده جهت توليد تخم آغاز و پس از مدتي جايگاه ويژه اي يافت. در آن زمان تخم بلدرچينها در انکوباتورهاي نفتي و يا در زير مرغهاي کرچ قرار داده مي شد.
اولين پيشرفت صنعت پرورش بلدرچين در سال 1930 اتفاق افتاد و پس از اين تاريخ سرعت پيشرفت و انتقال آن به ساير نقاط دنيا بسيار زياد شد و در اندک زماني اين پرنده به آمريکاي شمالي، اروپا، خاورميانه و خاور نزديک راه يافت.
اين پرنده به دليل داشتن جثه کوچک داراي مصرف غذاي ناچيزي است و نياز به جاي زيادي جهت پرورش ندارد. همچنين رشد سريع و سن کم بلوغ جنسي و نتيجتاٌ توليد نسل جديد در مدتي کوتاه (فاصله نسلي کوتاه) نه تنها در زمينه نگهداري ، عادات و رفتار تغذيه اي و اصلاح نژاد بلکه در زمينه فيزيولوژي ، پاتولوژي و توکسي کولوژي نيز مورد بررسي است.

شروع پرورش در ايران
صنعت پرورش بلدرچين حدود 15 - 12 سال پيش در ايران آغاز شد و با توجه به سرمايه گذاريهاي انجام گرفته در ساليان اخير پيشرفت قابل ملاحظه اي نموده بطوريکه هم اکنون در ايران نژادهاي گوناگوني از اين پرنده پرورش داده مي شوند.
همگام با توسعه اين صنعت و عرضه گوشت بلدرچين، بازارهاي مصرف گوشت و تخم آن نيز پيشرفت قابل ملاحظه اي پيدا کرده و با توجه به ارزش غذائي گوشت و تخم آن و بالا رفتن آگاهي هاي عمومي در زمينه تغذيه انتظار آن مي رود که استقبال عمومي از محصولات بلدرچين روز به روز افزايش يابد.
هم اکنون نيز تراکم مزارع پرورش بلدرچين بيشتر در نقاط مرکزي ايران بوده و اين نقاط از قطبهاي مهم پرورش بلدرچين در ايران به شمار مي روند.

بلدرچين ، حرکت از يک خوراک انحصاري به خوراکي عمومي
در چند دهه گذشته نژاد خاصي از بلدرچين که در آن زمان از معروفيت خاصي برخوردار نبود، به نام بلدرچين ژاپني (coturnix coturnix japonica) بعنوان يک راه چاره جهت تخفيف شدت کمبود پروتئين، بويژه در کشورهاي در حال توسعه، معرفي گرديد که با توجه به ويژگيهاي منحصر به فرد خود توانست خيلي زود چه در بخش توليد و چه در بحث مصرف به جايگاهي مهم دست يابد به گونه اي که هم اکنون پرورش بلدرچين بعنوان صنعتي سود آور و پر بازده در سراسر جهان شناخته شده است و ويژگيهائي نظير: رشد سريع، سن بلوغ جسمي و جنسي پائين، فاصله نسلي کوتاه، ميزان تخمگذاري بالا، کيفيت عالي محصولات توليدي و ويژگيهاي غذائي گوشت و تخم، آنرا به يکي از پر طرفدارترين رشته ها نموده است به طوريکه در حال حاضر گوشت و تخم بلدرين تنها در رستورانهاي درجه يک و گرانقيمت بعنوان خوراکي لذيذ و گرانقيمت عرضه نمي شود بلکه گوشت و تخم اين پرنده با توجه به قيمت ارزنده و کيفيت مناسب، در ميان عام مردم نيز با استقبال خوبي مواجه شده و تقريبا از هر 10 نفر يک تن گوشت بلدرچين را در سبد غذائي خود قرار مي دهد.

ويژگيهاي بلدرچين و محصولات آن
همانطور که اشاره شد بلدرچينها داراي ويژگيهاي منحصر به فردي هستند که آنها را از ساير طيور متمايز کرده و صنعت پرورش بلدرچين را يه يکي از سود آورترين صنايع بدل کرده است، در ذيل به برخي از اين ويژگيها اشاره کوتاهي خواهيم داشت:

1- سرعت بالاي رشد در اين پرنده بسيار قابل توجه و در حدود 5/2- 5/3 برابر ساير طيور است. بلدرچينها عموما در 35-45 روزگي به وزن 180 220 گرم رسيده و آماده کشتار مي شوند ضمن اينکه سن بلوغ نيز در حدود 7-8 هفتگي است.
2- سن پائين بلوغ جنسي: اين پرندگان در 6-5 هفتگي قادر به تخمگذاري شده و در 8-7 هفتگي به بلوغ کامل جنسي رسيده و آمادگي توليد مثل پيدا مي کنند.
3- فاصله نسلي کوتاه، که اعمال برنامه هاي اصلاح نژادي را در آنها به خوبي امکان پذير مي سازد.
4- ميزان تخمگذري بالا، بلدرچينها به طور وحشي سالانه در حدود 80 – 60 عدد تخم مي گذارند اما در اسارت و با اعمال برنامه هاي مديريتي قوي در زمينه تغذيه و نوردهي مصنوعي مي توانيم اين رقم را به ميزان قابل ملاحظه اي افزايش داده و به عدد 250- 150 عدد تخم در سال دست پيدا کنيم.
5- ويژگيهاي منحصر به فرد محصولات.

محصولات بدست آمده از اين پرنده داراي ويژگيهاي منحصر به فردي هستند که در زير به برخي از آنها اشاره مي کنيم:
گوشت و تخم بلدرچين خوراکي بسيار کامل و ايده آل خصوصا براي کودکان، زنان حامله و افراد مسن مي باشد. مي توان گفت که تقريبا در هيچ ائيني منع مذهبي براي مصرف گوشت و تخم اين پرنده ديده نمي شود و محصولات آن در تمامي جهان مشتريان خود را دارد.
تخم و گوشت بلدرچين به دليل داشتن چربي و کالري پائين و دارا بودن مقادير زياد آمينو اسيدهاي ضروري، ويتامينها، اسيدهاي چرب اشباع نشده، فسفو ليپيدها و ... ، که هر کدام عناصري واجب و حياتي براي رشد و سلامتي روحي و جسمي انسانها هستند، جزء مواد غذائي ايده َآل به شمار مي روند.
در مقايسه با گوشت و تخم ساير پرندگان، محصولات اين پرنده از اهميت بيشتري برخوردار است و حتي به دليل داشتن فاکتورهاي مهم غذائي بعنوان دارو جهت تامين نياز بيماران مصرف مي گردد.
معمولا وزن يک تخم بلدرچين حدود 13-9 گرم است که از اين ميزان حدود 33-32% مربوط به زرده، 5/59-5/48 % آلبومين و حدود 20- 3/8 % مربوط به پوسته مي شود. مواد تشکيل دهنده تخم هم عبارت اند از: آب (3/74-8/73 %)، کربوهيدرات (1%)، پروتئين (1/13-6/11%)، چربي (4/12- 1/11%)، مواد معدني (1/1%)، انرژي (161cal/100g) و کلسترول (844mg/dl ).
همچنين گوشت اين پرنده محصولي بسيار ترد و خوشمزه و مرکب از: آب 65/62% ، چربي 3/3% ، پروتئين 26% ، مواد معدني 2/3% و انرژي 80 cal/100g مي باشد.
جالب است بدانيد درصد قسمتهاي گوناگون لاشه يک بلدرچين به صورت زير است:
گوشت سينه 42-39% ، گوشت ران 28-26%، گردن 6/2-2 %، قلب 8/0-1% ، امعا و احشا 1/3-9/1% ، جگر 3/2-6/1% و چربي بطني 4/1-1/0% .
با توجه به کليه موارد ذکر شده و همچنين بازده اقتصادي مناسبي که پرورش اين پرنده در پي دارد، طي چند در ايران نيز شاهد تاسيس و رشد مزارع صنعتي پرورش بلدرچين بوده ايم و هم اکنون نظر به تبليغات صورت گرفته و افزايش سطح آگاهي مردم، شاهد افزايش روز افزون مصرف محصولات آن درسطح جامعه مي باشيم و اميد است که در آينده نيز با افزايش حمايتهاي دولتي از اين بخش و همچنين توسعه روشهاي علمي و صنعتي نگهداري و پرورش اين پرنده، بيش از پيش شاهد رشد و تکامل اين صنعت در ايران باشيم.
سودآوری صنعت بلدرچین
به کشتار و بسته بندي لاشه مي نمايند و همچنين بهره گيري از اصول نوين علمي جهت تهيه جيره هائي که در عين ارزان تر بودن بهترين بازدهي را در رشد و توليد داشته باشند، متضمن تداوم کار سودآوري بيشتر خواهند بود.
جهت آشنائي بيشتر علاقه مندان با هزينه هاي مورد نياز جهت احداث و راه اندازي يک واحد پرورش بلدرچين، سعي شده است تا در جداول زير هزينه هاي مربوط به احداث يک واحد پرورش و توليد بلدرچين با لحاظ فارم مولد، گوشتی، جوجه کشی، کشتارگاه، سردخانه و بسته بندی در کمترين ظرفيت اقتصادي و به ظرفيت 1800 قطعه مولد و 150000 قطعه پرنده کشتاري در سال محاسبه گردد تا بدينوسيله اطلاعات بيشتري در زمينه هزينه ها و ميزان سودآوري پروژه پيش روي علاقه مندان به سرمايه گذاري در اين بخش قرار گيرد.
شايان ذکر است که ارقام ذکر شده در جداول زير تنها جنبه برآوردي داشته و بر مبناي قيمت هاي بازار در تاريخ بروز رساني جداول تهيه شده و بديهي است که ارائه ارقام دقيقتر مستلزم انجام برآوردهاي لازم در زمان اجراي پروژه خواهد بود.
مشخصات سرمايه گذاري طرح صنعتی بلدرچین

ردیف شرح میزان واحد 1 سرمايه گذاري كل طرح 12831 میلیون ریال 2 سرمايه گذاري ثابت 11478 میلیون ریال 3 سرمايه در گردش 1354 میلیون ریال 4 فروش ساليانه 9478 میلیون ریال 5 سود ويژه 3387 میلیون ریال 6
دوره بازگشت سرمايه
3.74
سال
7 نرخ بازدهي سرمايه 27 درصد 8 نسبت سرمایه گذاری به اشتغال 717 میلیون ریال به نفر 9 درصد فروش در نقطه سربه سر 31 درصد 10 فروش در نقطه سر به سر 2912 میلیون ریال

امکان شروع کار با سرمایه گذاری کمتر نیز میسر می باشد.

نکات قابل توجه:
1- به دليل عدم وجود سازندگان تخصصي در زمينه تجهيزات ويژه ساير ماکيان از جمله بلدرچين در کشور، تجهيزات پيشنهاد شده در اين پروژه اعم از دانخوري ها، آبخوري ها، قفس ها و ... همگي اروپائي بوده و ساخت معتبرترين کارخانه سازنده تجهيزات پرورش طيور خاص در جهان مي باشند و با تمامي استانداردها و ISO هاي اروپا ارائه مي گردند. مواد بکار رفته در بسياري از بخشهاي اين تجهيزات آنتي باکتريال و از بهترين آلياژها مي باشد که اين امر موجب افزايش عمر مفيد تجهيزات تا بيش از 20 سال و بازدهي بيش از 90% شده است. شايان ذکر است که هم اکنون بيش از 70% از مزارع صنعتي جهان بوسيله قفسهاي کارخانه مذکور تجهيز و راه اندازي شده اند. و مطمئنا بکارگيري تجهيزاتي در اين سطح مي تواند تاثيرات مثبت به سزائي را در بهبود سطح توليد و همچنين افزايش درآمد پروژه داشته باشد.
.
2- ذكر اين نكته ضروري است كه نحوه عملكرد مديريت فارم رابطه مسقيم با ميزان سوددهي و اقتصادي بودن كار پرورش داشته, لذا در مورد توجيه اقتصادي طرح, مديريت نقشي بسيار حياتي دارد.
همچنين يكي ديگر از مواردي كه در سوددهي موثر است, مسئله خوراك و هزينه‌هاي وابسته به آن مي‌باشد كه بايد با استفاده از مواد غذايي با كيفيت و در عين حال ارزان قيمت متناسب با شرايط موجود در منطقه بهترين جيره را براي پرندگان تهيه نمود.
همچنين بايد يادآور شد كه رعايت مسائل بهداشتي مهمترين راه براي جلوگيري از صدمات اقتصادي در پروژه مي‌باشد و اين نكته هميشه مد نظر باشد كه پيشگيري ساده‌تر و كم هزينه‌تر از درمان است
برخی نکات مدیریتی
بلدرچين ژاپني پرنده اي مقاوم است که براي نگهداري آنها مي توان از قفسهاي کوچک استفاده کرد. اين پرندگان، جانوراني مقاوم بوده اما همانند ساير پرندگان به بيماري هاي رايج طيور مبتلا مي شوند ولي به طور قابل توجهي مقاوم تر از ساير انواع پرندگان هستند. بلدرچين هاي ژاپني در سن 6 هفتگي بالغ مي شوند و معمولا پيک توليد تخم در آنها در سن 50 روزگي مي باشد. با مراقبت صحيح، ماده ها مي بايست در سال اول تخم گذاري حدود 200 تخم بگذارند. عمر مفيد اين پرندگان 2 تا 5/2 سال مي باشد. اگر پرنده ها بر اساس انتخاب ژنتيکي براي وزن بدن انتخاب نشده باشند، بلدرچين هاي نر بالغ مي بايست به وزني معادل 100 الي 140 گرم و ماده ها که اندکي سنگينتر هستند به وزني بالغ بر 120 تا 160 گرم برسند.
نحوه تشخيص پرندگان نر و ماده
پرندگان ماده بوسيله پرهاي قهوه اي روشن با لکه هاي سياه در اطراف و بالاي سينه مشخص مي گردند در حاليکه پرندگان نر بر روي گلو و سينه خود رنگ قهوه اي تيره دارند. همچنين بر روي لبه بالائي مخرج نرها غده کلوآکي با ساختمان پيازي شکل قرار گرفته و مواد کف آلود سفيد رنگي از آن ترشح مي شود. اين غده منحصر به فرد مي تواند در ارزيابي قابليت توليد مثلي در نرها استفاده شود.
منبع :etarh.com

انتخاب بلدرچين هاي مادر
آب و دان بايستي به ميزان فراوان و كافي در دسترس جوجه هاي بلدرچين گذارده شود تا خوردن و آشاميدن را بياموزند در غير اين صورت در اثر گرسنگي و تشنگي تلف مي شوند.بايد توجه داشت كه در 48 ساعت اول زندگي عدم استفاده از غذا امري نرمال بوده و در اين مدت از ذخيره كيسه زرده تغذيه مي كنند.در ابتدا دان كه بسيار ريز آسياب شده بر روي كارتن كفي زير پاي جوجه ها پاشيده مي شود و بتدريج از دان خوري هائي به ارتفاع 1،5 تا 2 سانتي متر و عرض 3 تا 5 سانتيمتر استفاده مي شود.

به منظور جلوگيري از اتلاف دان شبكه هائي از جنس مفتول بر روي دان خوري ها قرار داده مي شود و همين مسئله در مورد آب خوري ها هم بايستي رعايت گردد تا از غوطه ور شدن جوجه ها و خفگي انها جلوگيري شود.استفاده از كارتن كفي و يا برزنت در زير پاي جوجه ها از لغزيدن آنها و ابتلاء به عارضه در رفتگي فمور جلوگيري مي كند.بهترين روش پرورش بلدرچين استفاده از باتري و قفسهايي است كه براي اين منظور ساخته شده اند.جوجه ها ايتدا به مدت 3 هفته در قفسهاي ويژه اي نگهداري مي شوند كه شرايط خاصي از نظر دما و تغذيه براي آنها اعمال مي شود و پس از اين دوره آنان به قفسهاي ديگر منتقل مي شوند كه معمولا اين قفسها از 5 طبقه تشكيل شده اند ودان خوري و آبخوري در طرفين اين قفسها تعبيه گرديده است و جوجه بلدرچين ها با توجه به گردن درازي كه دارند به راحتي مي توانند از آب و غذا استفاده نمايند.روش استفاده از بستر مناسب نيست.

روش متداول در ايران كه چندان رضايت بخش نيست اين است كه جوجه ها را به مدت 6 روز در سبد هاي پلاستيكي كوچك (به ازاي هر سبد 50 تا 60 جوجه) نگه مي دارندو سپس آنها را بر روي بستر منتقل مي كنند كه انتقال جوجه ها از سبد بر روي بستر منجر به تلفات 1،5 تا 2،5 درصدي مي گردد.هر چه مدت نگهداري جوجه ها در سبدهاي پرورش بيشتر باشد جوجه ها آمادگي بيشتري براي زندگي پيدا مي كنند.

در حالي كه روشنايي 24 ساعته باعث تسريع بلوغ جنسي مي گردد و روشنايي 16 تا 18 ساعته سبب تاخير در آن مي شود.قفسهايي كه جهت نگهداري بلدرچين هاي تخمگذار مي شوند از مفتول هايي تشكيل شده كه مانع خروج بلدرچين از قفس مي شوند و فاصله مفتول هاي كف قفس از يكديگر 10 تا 15 ميليمتر بوده كه مدفوع پرنده براحتي بر روي سيني يا نوار نقاله زير قفس مي ريزد و داري يك شيب ملايم بوده كه تخم بلدرچين بر روي آن لغزيده و درخارج از قفس قرار مي گيرد.

سطح مورد نياز جهت هر بلدرچين تخمگذار در قفس 150 سانتي متر مربع مي باشد. در صورتيكه بلدرچين هاي تخمگذار در روي بستر پرورش پيدا مي كنند بايستي جهت تخمگذاري از تله هاي تخمگذاري استفاده نمود.اين تله ها بايستي با پوشال نرم و يا كاه پوشانده شوند و در آغاز دوره تخمگذاري بايستي آنها را به تخم كردن درون اين تله ها عادت داد.بدين منظور بايستي كارگر مربوطه عموما در ساعت شروع تخمذاري كه معمولا در ساعت نزديك به غروب مي باشد مرتبا در ميان آنان بگردد و تخمهائيكه در روي بستر قرار دارند برداشته و درون تله ها قرار دهد چون ديدن تخم در روي بستر بلدرچين ها را به تخمگذاري در روي بستر ترغيب مي كند.آخرين جمع آوري تخم بايد در حدود ساعت 9 شب انجام گردد در غير اين صورت اين كار بايد در صبح روز بعد انجام شود.

1- ذرت :

اين ماده با حدود 3300 انرژي و 8/8 % پروتئين خام عمده ترين غله موجود در جيره هاي طيور ميباشد . اسيدآمينه ميتونين در ذرت . . .

ادامه نوشته

برچسب‌ها: بلدرچین, جوجه بلدرچین, تخم بلدرچین

بلدرچين ها به مقدار كافي غذاي متعادل شده نياز دارند. جيره غذايي بلدرچين بايستي حاوي ميزان بالا تري از مواد مغذي باشد.بلدرچين ها را می‌توان بعنوان شروع كننده در سن 0 تا 3 هفتگي و رشد كننده در سن 4 تا 5 هفتگي و تخمگذار يا مادر 6 هفته به بعد تقسيم بندي كرد.كه اين مسئله بستگي به ميزان رشد و توليد آنها دارد. ميزان غذا نيز در اين مورد موثر است و بدين ترتيب بايستي غذاي كافي به انها داده شود. دوره شروع كننده بحراني ترين دوره بوده و نياز به مديريت خاص و مراقبت هاي تغذيه اي دارد.تغذيه بلدرچين مثل تغذيه مرغهاست.بلدرچين ها نيز به عنوان شروع كننده، رشد كننده و بلدرچين هاي تخمگذار يا مادر تقسيم می‌شوندكه اين مسئله به ميزان رشد و تظاهر توليدشان بستگي دارد.براي 3 تا 4 هفته اول بلدرچين ها را بايستي از يك جيره غذايي محتوي تقريبا 27 درصد پروتئين و در حدود 2،750 كيلوكالري بر كيلوگرم انرژي تغذيه نمود.آنهايي كه در مرحله رشد هستند بايستي از يك جيره غذائي باداشتن 24 درصد پروتئين براي تخمگذارها و بلدر چين هاي مادر با داشتن ME معادل 2،650 كيلو كالري بر كيلوگرم تغذيه نمود.

بک چوکار

کبک Alectoris chukar

پراکندگی:

۱۴ گونه مختلف از این نوع پرنده تا کنون شناسایی شده است. زیستگاه طبیعی این پرنده از کوههای منطقه خاورمیانه و . . .

ادامه نوشته

خصوصیات

مرغان مروارید جزو رده ی پرندگان قرقاول محسوب میشوند، این مرغان به علت دارابودن بدنی قوی و نسبتآ گرد و توپر جلب توجه میکنند. اندازه مرغ گینه ای در نژادهای مختلف متفاوت بوده و ما بین ۴۰ تا ۷۲ سانتیمتر در طول است و وزن آنها نیز به ۷۰۰ گرم تا ۲/۵ کیلو گرم میرسد. معمولا علامت خاصی برای تشخیص جنسیت این پرنده وجود ندارد ولی قدر مسلم آن است که نرها از مادها بزرگترند و مادها دارای جثه ای ظریفتر و صدایی که از خود تولید میکنند تندتر و آرامتر است و شاخ نرها کمی بزرگتر از جنس ماده است.

ادامه نوشته

کبک از پرندگانی است که به سهولت قابل پرورش بوده و در صورت تولید انبوه, از درصد بهره وری بالایی برخوردار است. به طوری که می توان گوشت آن را عرضه داشت. کبک را می توان با به کار گیری تکنیک های مدیریتی ویژه و استفاده از سیکل نوری معین, در تمام طول سال پرورش داد.
پرورش: قبل از هر چیز, با فرض اینکه گله مولد در حال تخم گذاری می باشد, نحوه جمع آوری تخم ها به منظور جلوگیری از آسیب آنها در پی سرما یا گرمای بیش از حد, حائزاهمیت می باشد. باید به خاطر داشت که اگر تخم ها برای مدت طولانی در دمای زیر۴۰ درجه فارنهایت باقی بمانند ممکن است قابلیت رشد خود را از دست داده و از سوی دیگر در دمای تقریبی ۸۰ درجه فارنهایت شروع به رشد (تشکیل جنین) می نمایند که مطلوب به نظر نمی رسد زیرا هنگامی که تخم در دمای ۸۰ درجه در حال رشد می باشد, با جمع آوری و ذخیره آن در دمای توصیه ای ۶۰-۵۵ درجه فارنهایت, جنین ممکن است آسیب دیده و نهایتا تخم به حالت گندیده باقی بماند. جمع آوری تخم ها به طور متناوب مانع از کثیفی و آسیب دیدگی آنها می گردد. اما داشتن تعدادی تخم کثیف در مجموعه تخم های جمع آوری شده بدیهی به نظر می رسد. لذا باید آنها را با کاغذ سنباده نرم تمییز نمود. حتی المقدور از شستن تخم کبک ها جهت رفع آلودگی و کثیفی باید خودداری نمود زیرا امکان نفوذ باکتری ها و سایر ذرات مضر به داخل پوسته در طی زمان شستشو وجود دارد. در صورت انتخاب روش شستشو باید توجه داشت که آب مورد نظر برای شستن تخم ها گرم تر از دمای تخم باشد. در غیر این صورت, باکتری ممکن است بواسطه پوسته به داخل تخم جذب شود. تخم ها را باید در یک مکان خنک با تهویه مناسب در دمای ۶۰-۵۵ درجه فارنهایت ذخیره نمود. شایان ذکر است که تخم کبک را می توان برای مدتی طولانی قریب به سه هفته با درصدی کم از ضایعات نگه داری نمود. اما روند نرمال ست کردن تخم ها یک الی دوهفته بوده و در کل زمانی بیش تر ازسه هفته برای نگهداری تخم توصیه نمی گردد. چرخاندن تخم ها در طول دوره نگه داری الزامی و مورد نیاز نمیباشد اما در صورتی که بیش از یک هفته نگه داری شوند, آنگاه باید آنها را به طور متناوب چرخاند. به منظور حصول بهترین شرایط و بیشترین درصد هچ (جوجه گیری), باید یک دستگاه تمام اتوماتیک را تهیه و آنرا یک تا دو روز قبل از قرار دادن تخم ها در آن, راه اندازی و فعال نمود. در فاصله زمانی باقی مانده تا قرارگرفتن تخم ها داخل دستگاه باید وضعیت دستگاه را بررسی نموده و در نهایت دما و رطوبت را به حد مطلوب تنظیم نمود. در دستگاه, تخم ها در ۲۱ روز اول تحت دمای ۹۹/۵ درجه فارنهایت و رطوبت ۸۶ قرار گرفته و در روز ۲۱, بعد از انتقال به هچر, دما نیم درجه کاهش یافته و تا ۲۴ ساعت ثابت باقی می ماند. سرانجام در روز ۲۳ دما به ۹۸/۵ تقلیل می یابد. اما رطوبت از روز ۲۲ تا زمان هچ به %۹۰ افزایش می یابد. زیرا رطوبت بالا به جوجه ها کمک می نماید تا به راحتی از تخم خارج شوند.

تخم کبک به طور میانگین پس از ۲۴ روز به جوجه تبدیل می شود.اما بعضی از تخم ها در روز ۲۳و برخی در روز ۲۵ هچ می شوند. به منظور حذف تخم های جنین مرده و بدون نطفه, در روز ۸ و سپس در روز انتقال آنها از دستگاه ستر به هچر ( ۳ روز مانده به هچ), تخم ها تحت کندلینگ قرار می گیرند. پس از خشک شدن جوجه ها, آنها را از فضای هچر به فضای نگه داری (سالن پرورش) برده که دارای دستگاه مادر مصنوعی بوده و از قبل ضدعفونی شده است. باید توجه داشت که ظروف آبخوری و دانخوری به اندازه کافی در دسترس باشد. ظروف آبخوری باید دارای دهانه پهن و دیواره کم ارتفاع باشند. در غیر این صورت امکان خفگی جوجه ها وجود دارد. عمق آب نباید متجاوز از۲ سانتیمترباشد. جوجه ها باید به طور مداوم به آب خنک و تازه دسترسی داشته و ظروف مربوطه باید به طور روزانه تمییز و گندزدایی گردند. در مورد دستگاه های مادرمصنوعی, دما برای چند روز اول ۹۵-۹۰ درجه فارنهایت بوده و در هر هفته دما به ازای ۵ درجه کاهش یافته تا جوجه ها به سن یک ماهگی برسند. در این زمان نیاز مبرم به استفاده از دستگاه مادر مصنوعی محسوس نمی باشد. علاوه بر دستگاه مادر مصنوعی می توان از لامپ های حرارتی, بخاری های برقی و یا گرمکن های گازی و نفتی استفاده نمود. اما در ۲ مورد اخیر الذکر باید توجه داشت که در صورت استفاده, فضای پرورش باید از سیستم تهویه مطلوبی برخوردار باشد. در صورت نگهداری جوجه ها در سالن باید به خاطر داشت که کف سالن به خودی خود گرم نبوده و جوجه ها ممکن است با مشکل مواجه شده و دچار سرماخوردگی یا خفگی ناشی از روی هم ریختن شوند. لذا در بستر باید از کف پوش هایی همانند نرمه چوب, سیفال برنج, کاه و یا پوشال بسته بندی استفاده نمود. در پایان متذکر می گردد که جوجه ها برای هفته اول باید در نزدیکی منبع حرارتی قرار گرفته و حتی المقدر در قفس یا سالن مشبک ( توری کشی) نگهداری شوند.

مرگ جنین
هچ یا (جوجه گیری) ناموفق را می توان در ۲ عامل تخم بدون نطفه و دیگری مرگ جنین جویا شد. به طوری که هر یک از این عوامل می تواند بعد از مرحله هچ یا با روش کندلینگ تشخیص داده شود. بدین منظور باید تخم های هچ نشده را جمع آوری و آنها را بررسی نمود. باید توجه داشت که ثبت تعداد دفعات مرگ جنین در تخم ها می تواند در تغییر و اصلاح روش کنونی جوجه کشی و نهایتا افزایش بهره وری موثر واقع شود.
مرگ جنین به طور قطع در دو زمان متفاوت از دوره جوجه کشی روی می دهد. یکی در ۳ روز اول جوجه کشی و دیگری در ۳ روز آخر مانده به زمان هچ. مرگ ناگهانی جنین قبل از زمان هچ در پی تغییر وضعیت زیستی جنین از محیط داخل تخم به فضای بیرون میباشد. در این حالت جوجه ممکن است با مشکلاتی همانند تنفس و جذب کیسه زرده مواجه گردد که گاهی اوقات کنترل رطوبت لازمه رفع این موانع میباشد. به طور نرمال از میان تخم های نطفه دار %۹۳ – %۸۸ و در حالت کلی هچ %۹۰ – %۸۵ تخم ها باید به جوجه تبدیل شوند. نظر به اینکه مرگ زودرس جنین در زمان شکل گیری ارگان های جنینی روی می دهد, رشد مناسب جنین در داخل تخم همراه با مشخصه های بارزی اعم از قرار گرفتن سر در زیر بال راست, بزرگی سلول هوا به اندازه کافی جهت قرار گرفتن جوجه در حالت مناسب برا ی هچ و عدم خشکی لایه و پوسته تخم (شالاز) در مدت زمان هچ جوجه می باشد. شایان ذکر است که باید به علائم خشکی, وضعیت نوک و فرم صحیح بال و پا توجه داشت و در صورت مشاهده هرگونه مورد غیر معمول, آن را به منظور تشخیص علل و اخذ راهکار های مطلوب در مراتب آتی, ثبت نمود. زیرا به موجب آن می توان درصد نطفه داری, جوجه گیری و همچنین درصد کلی تخم های هچ شده را محاسبه نمود. در پایان ذکر این نکته حائزاهمیت است که هرگونه تغییر در مقادیر ثبت شده یا پراکندگی میزان مرگ جنین می تواند به عنوان زنگ هشداری برای اصلاح به موقع مشکلات جزئی و جلوگیری از شیوع و تشدید آن تا حد بحرانی در نظر گرفته شود.

جوجه کشی و دستگاه جوجه کشی
دوره جوجه کشی به مدت ۲۴ روز طول میکشد و لذا درجه حرارت ماشین جوجه کشی باید ۹۹/۸ درجه فارن هایت تنظیم و میزان رطوبت ۶۵ درصد تنظیم گردد . در روز هچ جوجه ها میزان رطوبت بایستی ۸۰ درصد باشد .
اگر رطوبت در هچر به اندازه کافی نباشد موجب خشک شدن پوسته داخلی تخم ها گشته و جوجه ها به سختی میتوانند پوسته داخلی و خارجی تخم را شکسته و از تخم خارج شوند صورت استفاده از ماشین های جوجه کشی معمولی گذاشتن پارچه ای خیس در داخل هچر و یا استفاده از مرطوب کننده های اتوماتیک در داخل دستگاه هچر الزامی است . ماشین های جوجه کشی تمام اتوماتیک که رطوبت و حرارت را به طور خودکار انجام میدهند توصیه می گردد. یکی از مسایل مهم در افزایش میزان هچ چرخش تخم ها در داخل ستر است . این عمل مانع از ان میشود تا جنین به سطح پوسته نزدیک و به ان بچسبد که در غیر این صورت ضمن پاره شدن شالاز تخم، موجب مرگ جنین خواهد شد . سیستم چرخش اتوماتیک ماشین جوجه کشی هر یک ساعت یکبار مانع از اشکال فوق شده و باعث ایجاد یک هچ موفق نیز خواهد شد .

هچ (جوجه گیری)
مرحله هچ به ۲ یا ۳ روز آخر دوره جوجه کشی اطلاق گردیده که در این روزها جوجه ها پوسته تخم را شکسته و بیرون می آیند. در این زمان باید از چرخاندن تخم ها خودداری نمود. بدیهی است که در ۳ روزآخر باید تخم ها را از دستگاه ستر به دستگاه هچر انتقال داد. اما در صورت عدم دسترسی به هچر، باید تخم ها را از شانه های گرداننده ستر برداشته و آنها را در سبد های پلاستیکی یا فلزی هچر یا روی یک مقوای ضخیم قرار داد. در صورت استفاده از مقوا بایدتوجه داشت که جریان هوا را مسدود نکرده و یا با آب یا اجزای گرمازا تماس نداشته باشد. در این میان افزایش رطوبت حائز اهمیت بوده و آنرا می توان با قرار دادن یک ظرف آب یا افزایش سطح تبخیر دستگاه، به ۸۰% رساند. زمان بیرون آمدن از تخم به قدرت و توانایی جسمی جوجه جهت شکستن پوسته بستگی دارد. در این هنگام جوجه ها همزمان با تقلا برای خروج از تخم مدتی را به استراحت به منظور بازیابی دوباره نیرو پرداخته که نباید جوجه را مرده فرض نمود. کل زمان هچ بین ۱۰ تا ۲۰ ساعت طول کشیده که در این مدت جای هیچ نگرانی نیست. اما در صورت تجاوز زمان به بیش از ۲۰ ساعت، آنگاه باید تخم های شکسته را بررسی نموده و حتی الامکان جوجه ها را بیرون آورد. هنگامی که جوجه ها از تخم بیرون می آیند باید در دستگاه باقی مانده تا خشک شوند. به منظور تسریع روند خشک شدن جوجه ها، تهویه باید افزایش یابد. زمانی که بیش از %۹۰ درصد جوجه ها خشک شوند، آنگاه باید آنها را از دستگاه برداشت و به بستر پرورش انتقال داد. اگر جوجه ها بیش از حد در دستگاه باقی بمانند ممکن است با خشکی عضلات مواجه شده و در مواقع بحرانی تلف شوند.تخم هایی که یک روز بیش تر از زمان مورد انتظار در دستگاه باقی مانده و جوجه نشده اند بعنوان ضایعات تلقی شده و باید حذف گردند. باید توجه داشت که کمک به جوجه جهت بیرون آمدن از تخم در اکثر مواقع بی نتیجه مانده و به مرگ جوجه منتهی می گردد. زیرا ممکن است کیسه زرده به طور کامل جذب نشده باشد و هنگام جداسازی جوجه از تخم پاره شود. جوجه های ضعیف در صورت بیرون آمدن از تخم باید از سایر جوجه ها جدا شده و به طور وی ژه تحت مراقبت قرار گیرند. زیرا زمانی که با سایر جوجه ها در شرایط عادی رها شوند، دوام نیاورده و تلف می گردند. در پایان متذکر می گردد که جوجه های ضعیف را هرگز نباید برای مولد منظور نمود زیرا ممکن است که خصایص ژنتیکی به سایر جوجه های حاصله از این مولد انتقال یابد.

جوجه ریزی
دو هفته اول پرورش از اهمیت خاصی برخوردار است لذا بایستی شروع خوبی داشت و به همین دلیل برنامه ریزی از قبل خیلی مهم تلقی میشود . بدین منظور جایگاه اولیه جوجه ها بایستی گرم و اب و غذا به راحتی در دسترس باشند . بنا بر این از صحت انجام کار کلیه ابخوری ها ، دانخوری ها و همچنین منابع گرما زا بایستی اطمینان حاصل نمود . زیرا جوجه ها در ده روز اول نمی توانند خود را با شرایط محیط وفق دهند . بنابر این منابع گرمازا از قبیل لامپ های الکتریکی لامپ های حرارتی و بخاری های نفتی و یا گازی از ملزومات بشمار میرود. بایستی در نظر داشت اگر جوجه ها در زیر مادر مصنوعی یکجا و در مرکز ان جمع شوند درجه حرارت کم است و اگر به اطراف پراکنده شوند درجه حرارت زیر مادر مصنوعی زیاد میباشد و بایستی حرارت را کم نمود حالت مطلوب پراکندگی یکنواخت زیر مادر مصنوعی میباشد.

غاز

غازها
غازها (geese) پرندگانی باهوش و زیبا هستند. جثه غازها متوسط و گردن آنها نسبتا دراز است. پاهای آنها بلند است. دم غازها بلند و نوک آنها نسبت به جثه آنها باریک می‌باشد. رنگ گونه‌های این جنس تقریبا یکسان است و گردن آنها نسبت به قوها کوتاه‌تر و ستبر است. غازها پرندگان ویژه نواحی شمال می‌باشند و پرندگانی مهاجرند. در جلگه و یا در جنگلهای قطب شمال زاد و ولد می‌کنند.گونه‌ای از پرندگان است که متعلق به خانوادهٔ مرغابی‌سانان (Anatidae) هستند. خانواده مرغابی‌سانان شامل قوها می‌شود که تیره تر از غازها هستند.این نوع از غازها در زیرخانواده غازسانان (Anserinae) و به گروه آنسرینی (Anserini) تعلق دارند. تعدادی از مرغابی‌ها که از خانواده مرغابی‌های وحشی هستند به نام غاز معروفند.
حیات این حیوانات وابسته به آب است. نوع بیشتر غازها در اروپا، آسیا و آمریکای شمالی به طور جدی از نوع پرندگان وحشی و مهاجر هستند که برای گذراندن زمستان از شمال به جنوب می‌آیند. غازها قرنها در یک جا (بدون مهاجرت)زندگی می‌کردند. در مغرب (اروپا) غازها از خانواده گری‌لگ (Greylag) هستند اما در آسیا غازهای کمی (از نوع گرلگ) پرورش یافته‌اند. همه غازها اکثرا گیاه خوارند و می‌توانند آفت‌های گلوله‌های پشمی (کاه) که محصول زمینهای زراعتی است بخورند و یا در استخرها (آبگیر) و مناطق پر علف شهری ساکن می‌شوند. آنها همچنین در فرصتهای مناسب بی مهرگان را برای خودشان میگیرند و می‌خورند، غازهای محلی انواع غذا را امتحان می‌کنند. غازها معمولا برای ادامه زندگی جفت گیری می‌کنند گرچه شمار کمی از غازها پس از جفت گیری از هم جدا می‌شوند. غازها گرایشی برای تخم گزاری و نگهداری از آنها دارند. همچنین غازها از آشیانه وجوجه غازها مراقبت می‌کنند که این کار باعث ادامه بقای آنه می‌شود.
غازها چراگاهها را به محیط آبی ترجیح می‌دهند. سر غازها بزرگ است و ناحیه بین دو چشم و نوک آنها پوشیده از پر می‌باشد. رنگ بدن آنها قهوه‌ای شتری است و بعضی‌ها رنگ سفید دارند. نوک در گونه‌های گوناگون به رنگ زرد ، نارنجی و یا صورتی است. غازها در سن دو سالگی بالغ می‌شوند. این پرندگان به صورت گروهی در علف‌زارها تغذیه می‌کنند.

نحوه زندگی

پرندگانی گروهی هستند و در فصل مهاجرت گروههای بزرگی را تشکیل می‌دهند. بسیار باهوش می‌باشند و در موقع تغذیه یک پرنده سایرین را از خطر با خبر می‌کند. خطر را خیلی زود حس می‌کنند. گروهی که در حال مهاجرت هستند شبها را در سواحل ، نیزارها و دریاچه‌ها می‌گذرانند و صبح زود به سوی مزرعه برای تغذیه می‌روند. در نیمه روز به سوی آب بر‌می‌گردند و پس از آب خوردن به استراحت می‌پردازند و بعدازظهر مجددا برای تغذیه می‌روند.
در تاریکی با جنجال و سر و صدا به محل استراحت می‌روند و در حین پرواز حرکات جالبی نشان می‌دهند. شناگرند و به فرو رفتن در آب سازش ندارند ولی هنگام احساس خطر در آب فرو می‌روند. کمتر غذا از آب می‌گیرند. در موقع اضطراب و هیجان گردن را بطور افقی در امتداد بدن می‌کشند و سر را بسوی بالا نگهداشته و تولید صدای ویژه‌ای می‌کنند سپس با سر و صدا به سوی دشمن خود حمله می‌کنند.
آشیانه غازها در مجاورت آب در کنار تخته سنگها و روی زمینهای علفی است و در لانه‌سازی مهارت ندارند. شکل و اندازه لانه بر حسب گونه فرق می‌کند. پرنده نر از آشیانه نگهداری می‌کند و در نگهداری جوجه‌ها به پرنده ماده کمک می‌کند. غازها همیشه یک نر و یک ماده باهم زندگی می‌کنند. دوره روی تخم خوابیدن ۳۰ – ۲۴ روز است. غازها عمر درازی دارند و سن آنها را تا ۵۰ سال ذکر کرده‌اند.

تاریخچه اهلی کردن غاز

تاریخچه اهلی شدن غاز بسیار قدیمی است به طوری که نقوش زیادی از غاز در مقبره های مصریان قدیم برجای مانده است . در افسانه های تاریخی آمده است که در سال ۳۹۰ قبل از میلاد ، شبی اقوام وحشی گل ها قصد حمله به سنای رم را داشتند اما سروصدای غازها موجب آگاهی مردم شد و این امر باعث شد تا شهر رم از حمله آنان نجات یابد واز آن زمان به بعد غاز در بین رومیان از شهرت و محبوبیتی خاص برخوردار گردید . هومر در ۳۸۸ سال قبل از میلاد مسیح تاریخچه ای در مورد پرورش غاز در روم نگاشت . سپس بره Brehh طبیعی دان مشهور برای اولین بار شرح و خصوصیات غاز را به رشته تحریر درآورد . در قرن هفدهم میلادی مطالعات جانورشناسی بر روی غاز شروع شد و بلون Belon مشخصات دو نوع از غازهای موجود را ذکر کرده است .

نژادهای اهلی غاز

نژادهای استاندارد شده ای که از غاز امروزه در ایالات متحده آمریکا وسایر نقاط دنیا وجود دارد ، اغلب از نژاد وحشی خاکستری بوجود آمده است . نژادهای اقتصادی که امروزه در اغلب پرورشگاه های مخصوص غاز در دنیا وجود دارند عبارتند از :

نژاد تولوز: نژاد فرانسوی و منسوب به شهر تولوز است و بیش از هر نژاد دیگر از نظر تولید گوشت مورد توجه قرار گرفته است زیرا دارای جثه بزرگ بوده واصلاح شده می باشد . وزن در غازهای نر بالغ در حدود ۱۱/۷ کیلوگرم و در غازهای ماده بالغ در حدود ۹ کیلوگرم می رسد . بدن حجیم ، پهن پایین افتاده و جمع و جور و تقریباً کم پر است .

نژاد امبدنبه: این نژاد آمدن (Emden) نیز می گویند . این نژاد آلمانی است و ابتدا در شهر برمن Bermen آلمان پرورش داده می شد وبه همین نام نامیده می شد ، ولی چون اولین بار از شهر آمدن آلمان به انگلستان برده شد ، از این رو به نام نژاد آمدن معروف گردید .نژاد مذکور یکی از نژادهای محبوب غاز است که از نظر تولید گوشت قابل توجه است زیرا دارای جثه ای بزرگ است ولی بدن مانند نژاد تولوز پایین افتاده و جمع و جور نیست . پر وبال ها نارنجی سایه دار می باشد . رنگ منقار روشن تر از رنگ پاهاست و رنگ چشم ها آبی درخشان است .

نژاد چینی: نژاد چینی از نظر وزن و جثه به پای دو نژاد تولوز و امبدن نمی رسد ولی از نظر شکل ظاهر کاملاً از دو نژاد دیگر متمایز است . بدن کاملاً مستقیم است و پاها و گردن نسبت به بدن تقریباً بلندتر می باشد . این نژاد یک برجستگی دگمه مانند در قاعده منقار دارد . از نظر رنگ دو نوع از این نژاد وجود دارد . یکی نوع قهوه ای و دیگری نوع سفید است .

نژاد آفریقائی (African): یکی از نژادهای سنگین وزن غاز است که استاندارد شده است . این نژاد برای اولین بار در سال ۱۸۷۴ معرفی گردید ودر دو گونه قهوه ای ( یا خاکستری ) و سفید وجود دارد . این نژاد از نژاد چینی بوسیله بدن سنگین و گردن ستبر و کلفت خود متمایز می گردد . دارای بدنی عمیق ، طویل بوده و جناغ کشیده می باشد و بدن را تقریباً مستقیم نگه می دارد . پرنده های بالغ این نژاد دارای برجستگی دگمه مانند و بزرگی در انتهای بالای منقار می باشند . رنگ این دگمه ممکن است در اثر سرما و یا هنگام عصبانیت و آزار تغییر کند .

نژاد کانادائی (Canada): نژادی بزرگ وزیبا با گردنی راست و بلند و سیاه و لکه ی سفید مانند کروات در زیر گلو است و به همین دلیل « غاز کروات » نیز نامیده می شود . این غاز از غازهای وحشی امریکای شمالی سرچشمه می گیرد که وزن آن از ۵/۱ کیلو تا ۶ کیلوگرم متغیر است . به علت وحشی بودن بهتر است آن ها را در محیط های بسته نگهداری کرد و یا این که به موقع پرهای آن ها را قطع کرد . چنانچه مدت مدیدی نگهداری شود به خوبی اهلی و خانگی می شود .

نژاد سبواستوپول: غازی سفید با جثه متوسط است که به خاطر پرهای بلند فر دار معروف است و پرهای مذکور تمامی بدن پرنده را می پوشاند . وزن غاز نر آن در حدود ۵ تا ۶ کیلوگرم ووزن غاز ماده آن در حدود ۴ تا ۵ کیلوگرم است . منقار و ساق پا به رنگ نارنجی و چشم ها به رنگ آبی روشن است . منشأ این نژاد قاره اروپا و در امتداد رودخانه دانوب و در اطراف دریای سیاه می باشد .

نژاد زرد آمریکایی: این نژاد جزو نژاد های متوسط الجثه می باشد و غاز نر آن در حدود ۸ کیلوگرم و غاز ماده در حدود ۷ کیلوگرم وزن دارند . چشمان آن به رنگ فندقی تیره و رنگ منقار وساق پا و پنجه ها نارنجی است .

نژاد زرد بریکون: این نژاد در سال ۱۹۳۰ میلادی در ایالت ولز انگلستان به وجود آمد و اولین نژاد از نژاد های زرد بود که استاندارد گردید . این نژاد جزو نژادهای متوسط غاز بوده و ساق پای آن صورتی رنگ است و پنجه پا و منقار و چشم به رنگ قهوه ای است .

نژاد فرانکونیان: ژادی کهن و آلمانی است که از بخش شمالی ایالت بواریا Bavaria آمده است و نژادی کوچک است که وزن آن در حدود ۴ تا ۶ کیلوگرم است وروش نگهداری آن بسیار ساده و آسان است . معمولاً به دو گونه قهوه ای و آبی روشن دیده می شود و گونه آبی روشن آن آخیراً به وسیله موسسه استاندارد آلمان پذیرفته شده است .

نژاد لینی: این نژاد در نزدیکی اولدنبرگ Oldenburg آلمان به وجود آمده است و از نژادهای متوسط الجثه بوده که به خوبی چرا می کنند و می تواند در مسافت های طولانی به چرا بپردازد . اندامی عمودی وقائم دارد و ناحیه خلفی بدن را مستقیم نگه می دارد ، معمولاً به دو رنگ سفید وخاکستری دیده می شود . وزن غاز نر در حدود ۷ کیلوگرم ووزن غاز ماده در حدود ۵ تا ۶ کیلوگرم است . این نژاد توجه کافی به جوجه های خود مبذول می کند .

نژاد لیپی گانز: نژادی آلمانی وبسیار نادر است که اطلاعات چندانی در مورد آن موجود نیست . معمولاً به رنگ سفید است و منقار آن نوک تیز وصورتی رنگ است .

نژاد نرماندی: این نژاد متعلق به منطقه نرماندی فرانسه می باشد واز مشخصات ممیزه آن امکان تفکیک نر وماده از روی رنگ می باشد ، به طوری که غاز نر همیشه سفید رنگ است ، در حالی که غاز ماده به رنگ سفید وخاکستری است . رنگ چشم های این نژاد همیشه آبی است . غاز نر در حدود ۴/۵ تا ۵/۵ کیلوگرم و غاز ماده در حدود ۴ تا ۵ کیلوگرم وزن دارد .

نژاد سفید نروژی: این نژاد نروژی به منظور تامین گوشت مناسب به وجود آمده است . غاز نر در حدود ۹ کیلوگرم وزن دارد ، در حالی که وزن غاز ماده در حدود ۸ کیلوگرم است . متاسفانه این نژاد امروزه در نروژ بسیار کمیاب شده است . نژادی مقاوم ، دلیر و خودکفاست . غاز ماده مادر خوبی برای جوجه های خود می باشد و قادر است که سالیانه در حدود ۱۰۰ عدد تخم بگذارد ، البته به شرطی که مجبور نباشد بر روی تخم ها بخوابد .

نژاد مهاجر: این نژاد را نیز می توان از روی رنگ تعیین جنسیت کرد ، به طوری که غازهای نر همگی به رنگ سفید و با چشم های آبی می باشند ، اما غاز ماده به رنگ خاکستری بالکه سفید بر روی سر وچشم قهوه ای می باشند . منقار وپاها در هردو جنس نارنجی است . جوجه یک روزه نر ، زرد یا نقره ای با منقاری روشن است ، در حالی که جوجه یک روزه ماده خاکستری سبز فام با منقاری تیره است .

نژادهای وحشی غاز

غاز باقلا (Anser fabalis): غاز باقلا دارای ۶ گونه است که فقط یکی از آنها در ایران یافت می‌شود. این غاز را غاز پازرد نیز نامیده‌اند. علت آنکه به این غاز ، غاز باقلا می‌گویند این است که هنگام برداشت محصول باقلا به انگلستان می‌رسد و از دانه باقلا تغذیه می‌نماید. این غاز از نظر محل زندگی به دو گروه تقسیم می‌شود. عده‌ای که در جنگلهای نیمکره شمالی زندگی می‌کنند و به اسم غاز باقلای جنگلی نامیده می‌شوند. در حالی که نژاد دوم در زمینهای توندرا و جلگه‌های نیمکره شمالی زندگی می‌کنند و به آنها غاز باقلای جلگه‌ای نام نهاده‌اند.

پرنده نر و ماده غاز پیشانی سفید (Anser albifrons): غاز پیشانی سفید دارای جثه‌ای ظریف تر و کوچکتر از غاز خاکستری است. در ناحیه تاج ، پیرامون گونه ، در پایه نوک و پیشانی بخش سفید رنگی دیده می‌شود، به این جهت غاز پیشانی سفید خوانده می‌شود. نوک آنها صورتی رنگ است و رنگ بدن آنها قهوه‌ای مایل به خاکستری است و از غاز خاکستری پررنگ‌تر است. این غازها در زمینهای جلگه‌ای ، رودخانه‌ها و دریاچه‌ها و برفراز تپه‌های علفی کوچک لانه‌سازی می‌کنند و فعال‌تر از غاز خاکستری و غاز باقلا هستند. حیطه تخم‌گذاری آنها شمال روسیه تا جنوب سیبری است.

غاز خاکستری یا (Anser anser) نر و ماده این غازها در زمان بالغ شدن به رنگ قهوه‌ای متمایل به خاکستری است. نوک آن صورتی و بدون علامت سیاه است. این پرنده ۷ – ۴ عدد تخم می‌گذارد. تخمها به رنگ سفید و شبیه تخم مرغ است. این غاز در نواحی معتدله نیمکره شمالی زندگی می‌کند. صدای آنها شبیه غاز اهلی است. این پرنده در مجاورت آب در پناه بوته‌ها و نیزارها آشیانه‌ای از جنس مواد گیاهی می‌سازند و از گیاهان نورسته تغذیه می‌کنند. در جزایر کوچک گروه این پرندگان دیده می‌شود.

تولید مثل غاز

تخمگذاری در غازها در اوائل پاییز شروع می شود . برای جمع آوری تخم غاز مخصوص جوجه کشی باید غازهای تخمی را مورد انتخاب قرار داد و بهترین آن ها را از نظر وزن و تعداد تخم و سلامت بدن و بنیه انتخاب نمود . معمولاً با این منظور غازهائی را انتخاب می کنند که دارای وزن متوسط هستند . از چند ماه قبل از جمع آوری تخم جوجه کشی ، غاز نر و ماده را برای جفت گیری بین هم رها می کنند . تشخیص جنسیت در غازها به خصوص در غازهای جوان مشکل است غازهای نر معمولاً بزرگ تر و وحشی تر از غازهای ماده هستند . غازهای ماده دارای طبعی ملایم و آرام بوده و کم و بیش ترسو به نظر می رسند . غازهای نر اغلب وحشی و جنجو می باشند و حتی بعضی اوقات بدون هیچگونه دلیلی به اطفال و پرندگان دیگر حمله می کنند . غاز نر دارای صدائی بلند است درحالی که غاز ماده دارای صدای بم و وحشی می باشد . گردن غاز نر بلند تر از غاز ماده بوده و حجیم تر می باشد . اگر جمع آوری تخم جوجه کشی در بهار انجام گیرد باید از پاییز غازهای نر و ماده را بین هم انداخت معمولاً جفتگیری بین غازها در تمام مدت سال انجام می گیرد.

منبع: دانشنامه رشد

برخی از برنامه های بهسازی در تشکیلات جوجه کشی تاکید بسیار زیادی روی مواد ضد عفونی می نماید . چنانچه کار بهسازی در سایر مقاطع جا بجا کردن تخم مرغ ضعیف باشد باید به مصرف مواد ضد عفونی بیشتر توجه نمود . مدیران واحدهای جوجه کشی لازم است که دقت کامل نسبت به موازین بهسازی در قبل از مرحله جوجه کشی جوجه کشی مبذول داشته و روی مدیریت مزارع مرغ مادر نظارت داشته باشند .در این باره چه نکات اصلی باید مورد توجه بستر وضعیت لانه های تخم گذاری قرار گیرند ؟
کف لانه تخم گذاری اولین سطحی است که با تخم مرغی که تازه از بدن مرغ خارج شده تماس پیدا می کند .رطوبت سطح پوسته تخم مرغی که تازه گذارده شده وسیله مناسبی برای هجوم باکتریها به تخم مرغ می باشد صرف نظر از نوع ماده ای که در لانه به کار رفته (تراشه نجاری و غیره )اساسا مواد مصرفی باید تمیز و خشک و عاری از مواد مدفوفی باشند .اگر لانه کثیف شده باشد مواد آن را عوض کنید تا اطمینان حاصل شود که تخم مرغ ها آلودهنمی شوند .
شرایط بستر در سالن مرغ های مادر مشخص می سازد که مواد داخل لانه ها تا چه حد خشک و تمیز می باشند .
ریزش آب ،فضای کم است و تهویه ضعیف باعث افزایش مقدار رطوبت و مواد مدفوعی می شود که مرغ با خود به داخل لانه ختم گذاری می برد .
نکته دیگری که در کاهش آلودگی تخم مرغ های جوجه کشی اهمیت اساسی دارد انتخاب محل قرار دادن لانه تخم گذاری است .تخم مرغ هایی که روی بستر یا روی اسلت گذارده می شوند مقادیر زیادی آلودگی باکتری هایی داشته و نباید جزو تخم مرغ های جوجه کشی محسوب شوند.مرغ ها بعد از آن که ۳یا ۴ بار در جایی ختم می گذارند به همان جا برای تخم گذاری های بعدی عادت می کنند .از این رو بسیار مهم است که یک هفته قبل از شروع تخم گذاری نسبت به قرار دادن لانه های تخم گذاری در محل های مناسب اقدام گردد .
برای این که مرغ ها در۴-۵ هفته اول به استفاده از لانه های تخم گذاری تشویق شوند روی اسلب ها راه بروند و از نشستن آنها در جاهای غیر از لانه تخم گذاری جلو گیری نمایید.
فضای کافی برای لانه در نظر بگیرید (۴-۵ مرغ در لانه های معمولی ). لانه ها را در جایی قرار دهید که به آسانی برای مرغ ها قابل دسترس باشند .

جمع آوری و انتخاب :
با خارج کردن هر چه سریع تر تخم مرغ ها از سالن مادر از نفوذ با کتری ها و رشد اولیه جنین در تخم مرغ های جوجه کشی جلو گیری نمایید .روزی ۴ مرتبه تخم مرغ ها را جمع کنید .بعد از جمع آوری فقط تخم مرغ هایی را که عاری از کثافت ،ذرات مدفوع و خون هستند انتخاب کرده و آنهایی را که ترک یا سوراخ دارند را کنار بگذارید بسیاری از تولید کنندگان سعی می کنند تا تخم مرغ های کثیف را با استفاده ار ترکیبات پاک کننده یا با سنباده زدن تمیز نمایند .از این کار خود داری کنید زیرا باعث پاک کردن کوکیکول که اولین سد دفاعی پوسته در برابر باکتری ها است می گردد همچنین در اثر سائیدن ممکن است کثافات به درون خلل و فرج پوسته تخم مرغ رانده شود .
تخم مرغ های غیر عادی را نباید جزو تخم مرغ های جوجه کشی قرار داد چون اینها نسبت به آلودگی حساس تر بوده و با وجود آن که از لحاظ باروری مشکلی ندارند ولی در مقایسه با تخم مرغ های عادی ،قدرت باروری آن ها کمتر می باشد .تخم مرغ هایی که قالب آنها دارای عیب و نقص جزئی هستند قابلیت جوجه در آوری آن ها تقریبا ۱۴ درصد کمتر است در صورتی که قدرت جوجه در آوری تخم مرغ هایی که قالب آن ها گرد –جوش دار –چروکیده –نا صاف و غیره است ۳۵-۸۹ درصد پائین تر از تخم مرغ های عادی می باشد .

به سازی تخم مرغ های جوجه کشی :
استفاده از پاک کننده های شیمیایی بر روی سطح تخم مرغ در اکثر شرایط برای بهتر شدن قابلیت جوجه در آوری ضرورتی ندارد .با این وصف برخی تو لید کنندگان برای به حداقل رساندن آلودگی های با کتری های متوسل به این پاک کننده ها می شوند .برای حصول بهترین نتیجه ،مواد ضد عفونی را به میزانهای توصیه شده رقیق کرده به صورت کف یا اسپری بلا فاصله بعد از این که تخم گذارده شد استفاده نمائید .محلول ضد عفونی باید گرمتر از تخم مرغ باشد .مطمئن شوید که محلول ضد عفونی تمام سطوح تخم مرغ را فرا گیرد و کلیه ذرات گرد و خاک –شوره –پرها وذرات چوبی را که به آن چسبیده از آن جدا نماید .
با استفاده از پاک کننده در محلی عاری از گرد و خاک از دوباره آلوده شدن تخم مرغ جلو گیری نمائید .
ماشین های شستشوی تخم مرغ موقعی موثر عمل می کنند که آب آن ها هر دو ساعت یک بار عوض شود یا آب تازه در آن جاری باشد .از استفاده از روش های قدیمی غوطه ور سازی تخم مرغ ها در یک سطل آب صابون دار پرهیز نمائید .خطراتی وجود دارند که عبارتند از درجه حرارت نا مناسب محلول شستشو و عوض نکردن به موقع محلول .
هدف اصلی یک تولید کننده تخم مرغ های جوجه کشی، باید تولید تخم مرغ های تمیز در لانه های تخم گذاری و کاهش هر چه بیشتر تخم های گذارده شده روی بستر یا اسلت و عدم استفاده از تخم مرغ های کثیف باشد .

جا به جا کردن و نگهداری تخم مرغ های جوجه کشی :
تا وقتی که تخم مرغ های جوجه کشی در شرایط محیطی سالن قرار داشته باشند به سرعت کیفیت خود را از دست می دهند. هرچه سریعتر این تخم مرغ ها را به اتاقی که از لحاظ محیطی تحت کنترل باشد منتقل نمایند، کیفیت و قدرت جوجه درآوری در آنها بهتر می شود در حالیکه گرفتن تخم مرغ های جوجه کشی در سالن مرغ های مادر، با وجود مدیریت مناسب، باز هم در معرض خطر آلوده شدن می باشد.
گزارش شده است که میکروب سالمونلا می تواند از خلل و فرج پوسته در کمتر یک ساعت بعد از آنکه تخم گذارده می شود بداخل آن نفوذ کند.
نطفه موجود در آنها ممکن است شروع به فعالیت نموده و درنتیجه میزان تلفات زودرس جنین بسیار افزایش پیدا کند.اطاق های نگهداری تخم مرغ در مزارع مرغ مادر و در موسسات جوجه کشی باید در حد ۱۲یا۲۰ درجه سانتیگراد نسبت به درجات پائین تر این محدوده حرارتی قرار گیرد مناسبتر است زیرا تخم مرغ ها وقتی از یک اتاق سرد تر برداشته می شوند روی پوسته آنها عرق کرده و مرطوب می شود .کیفیت تخم مرغی که بدین ترتیب عرق کرده در معرض خطر بزرگی قرار دارد ،زیرا تراکم قطره چه بسا روی سطح پوسته باعث تهسیل عبور میکروار گانیسم ها از سوراخ های پوسته به درون تخم مرغ می گردد .
در عملیاتی که تخم مرغ های جوجه کشی را در داخل جعبه ها می چینند احتیاطات مخصوصی باید در حفظ کیفیت تخم مرغ رعایت گردد . بهترین کار این است که تخم مرغ های جوجه کشی را یک شب قبل از قرار دادن در داخل جعبه ها در انبار نگهداری کنند .
اطاق های نگهداری تخم مرغ در مزارع مرغ مادر باید تمیز و بهداشتی بوده و مجهز به یک تهویه مناسب ،مرطوب ساز و گرم کن باشند ترموستات ها در اطاق های تخم مرغ اکثرا دقیق کار نمی کنند و باید آنها را مورد بازدید قرار داد.دستگاه های مرطوب ساز را مرتبا تمیز کرده و برای جلو گیری از آلودگی ،مقداری مواد ضد عفونی به آب اضافه کنید .

جدا سازی و حفاظت :
مزارع مادر و جوجه کشی هر دو باید از سایر مرغداری ها و دامداری ها دور باشند تا از ورود اجرام بیماری زا جلو گیری شود .به همین دلیل باید از ورود بازدید کنندگان به مرغداری و جوجه کشی جلو گیری نمود .
افرادی که در قسمت مرغ مادر کار می کنند برای هر مرتبه بازدید از مرغداری باید از چکمه های لاستیکی و رو پوشهای ضد عفونی شده استفاده کنند .چکمه های لاستیک بهتر از پلاستیکی است زیرا ضد عفونی کردن آنها آسان تر انجام می شود .چکمه های پلاستیکی شکننده بوده و حتی بعد از چند قدم راه رفتن روی نقاط بتونی یا روی ریگ یا روی اسلت ها ممکن است سوراخ پیدا کند .
بهترین برنامه های بهسازی در جوجه کشی شامل ایجاد امکانات برای دوش گرفتن ،تعوض لباس ها و کفش ها برای کلیه کار کنان و بازدید کنندگان می باشد.

طرح و خط تولید :
طرح تشکیلات جوجه کشی، خط و مسیر کار –افراد و هوا از همان راهی باید باشد که تخم مرغ ها طی می کنند .تا جایی که ممکن است از درهای یک طرفه باید استفاده کرد تا از بر گشت آلودگی از نقاط کثیف به نقاط تمیز جلو گیری شود .
بسیاری از جوجه کشی ها وجود دارند که نمونه های بدی از طرح خط تولید به شمار می روند .ما یکی از آنها را می شناسیم که تخم مرغ ها برای رسیدن به اطاق نگهداری تخم مرغ از میان سالن درجه بندی جوجه می گذرد .در این موسسه تخم مرغ ها را برای خواباندن در دستگاه ،دوباره از اطاق جوجه ها عبور می دهند و سپس تخم مرغ ها را برای انتقال به سالن جوجه کشی از محل شستشوی سینی ها می گذرانند .در سالن جوجه کشی نیز گاهی تمیز کاری دستگاه هاچر و حمل جوجه ها در یک زمان صورت می گیرد .
این مشکلات به نگرانی های مربوط به ضد عفونی و بهسازی اضافه می شود ولی با طرح ریزی صحیح تر و دقیقی طرح می توان از این وضعیت رهایی پیدا کرد .رطوبت و تهویه در جوجه کشی باید در طرح ریزی کلی موسسه مورد ملاحظه قرار گرفته باشد .ایده ال این است که هر اطاق برای خود سیستم تهویه مستقل داشته باشد .اطاق های تمیز مخصوصا اطاق مربوط به تهیه واکسن به یک سیستم تهویه با فشار مثبت احتیاج دارند ،در صورتی که اطاق های آلوده مانند بخش سینی شویی و سالن هایی که هاچرها در آن قرار دارند باید مجهز به سیستم تهویه بافشار منفی باشند .
سیستم های تهویه حتی الا مکان باید هوای تازه و تمیز را به داخل جوجه کشی پخش نماید. مدیر بخش جوجه کشی که مفهوم هوای تازه و تمیز را به عنوان یک عامل ضد آلودگی در نظر میگیرد کمتر با مشکلات بهداشتی درگیر می شود مخصوصاً در زمستان که بسیاری از جوجه کشی ها برای صرفه جویی در انرژی از تهویه کمتری میخواهند استفاده کنند. تبادل و تعویض سریع هوای راکد و آلوده با هوای تازه هرچه زودتر یا بیشتر آلودگی را حذف کرده و به عنوان یک عامل ضد عفونت عمل می کند .

تمیز کاری :
تلاش وجدانی برای تمیز کاری از ضد عفونی کردن مهم تر است . همه مواد ضد عفونی در تمیز کاری مقدماتی موثر هستند . ذرات و مواد آلی موجود دردستگاه جوجه کشی باعث خنثی کردن مواد ضد عفونی می شوند . بنابرین ،بهترین کار در تمیز کاری در تمیز کردن این است که نسبت به مصرف مواد ضد عفونی توجه کامل مبذول گردد .

ضد عفونی :
چندین نوع ماده ضد عفونی و بهداشتی برای مصرف در صنعت مرغداری وجود دارد .
هر یک از آنها در محیط مناسبی باید مورد استفاده قرار گیرد تا بیشترین تاثیر را داشته باشد ph ،سازگاری با سایر عوامل شیمیایی مورد مصرف ،مقدار مواد الی موجود ،درجه حرارت و رطوبت باید همگی مورد توجه قرار گیری .بعضی از این مواد برای بعضی تجهیزات جوجه کشی خورندگی دارند .حتی وقتی محیط برای تاثیر شیمیایی یک ماده ضد عفونی یا بهداشتی مناسب باشد شما ممکن است به علت سمیتی که برای انسان و جوجه ها دارد قادر به استفاده از آن نباشد .
کم تاثیری مواد ضد عفونی که در مصرف غلط این مواد به وجود می آید در موسسات تجارتی جوجه کشی عمومیت داشته و ممکن است بسیار هم گران تمام شود .از این رو بر چسب روی قوطی ها را به دقت مطالعه کرده و از دستورالعمل های مربوطه پیروی نمائید .
اگر برای رقیق کردن باید یک انس مواد ضد عفونی را در یک گالن آب مخلوط کنیم ولی شما ۲ انس آن را دریک گالن رقیق می کنید هزینه ضد عفونی برای شما دو برابر می شود .اگر یک فراورده به اندازه توصیه شده نمی تواند تاثیر کافی داشته باشد لازم است که در باره مصرف آن تجدید نظر به عمل آید.
مواد بهداشتی باعث تقلیل جمعیت میکروبی گردیده از تکثیر آنها جلوگیری کنند. مواد ضد عفونی میکروب ها را می کشند .در بسیاری از موارد ،یک ماده بهداشتی همان رقیق شده ی یک ماده ضد عونی است به طور کلی فرمول یک فراورده ،قدرت تاثیر آن رامشخص ساخته و معلوم می کند که از آن به عنوان یک ماده ضد عفونی باید استفاده کرد یا یک ماده بهداشتی .
در موسسات جوجه کشی ،یک کارمند آموزش دیده باید از جزئیات مربوط به مصرف مطمئن یک ماده شیمیایی در جوجه کشی اطلاع داشته باشد .مدیر برای هر یک از کارمندان به خطرات ناشی از هر یک از فراورده ها راهنمایی نماید .با این وصف تعداد افرادی که برای مخلوط کردن و کار کردن بااین مواد شیمیایی در نظر گرفته می شود باید محدود باشد .برای این افراد باید ماسک کامل روی صورت و دستکش تهیه شود .
مواد ضد عفونی و مواد بهداشتی را با بر چسب های قابل رویت در یک محل مرکزی با تهویه کامل نگهداری نمائید .
ضد عفونی در کف سالن و اطاق ها را در نظر بگیرید بطوری که کلیه افراد بتوانند آن ها را ببینند.جهت اختلاط و پخش مواد ضد عفونی از دستگاه اتوماتیک که پیمانه ها و سیستم های مرکزی برای مه پاشی دارد استفاده نمائید . یک نسخه از برنامه و دستورالعمل بهسازی خود را در بایگانی نگهداری کنید .استفاده صحیح از مواد شیمیایی در جوجه کشی باعث اطمینان و تاثیر بهتر برنامه بهسازی خواهد شد .

دفع ضایعات :
کلیه ضایعات جوجه کشی –تخم مرغ های باز نشده –تخم مرغ های باز شده ولی جوجه ها خارج نشده –پوسته تخم مرغ ها و جوجه های مرده یا ضعیف و رنجور و غیره باید به طور سریع و موثر از بین برود زیرا این مواد می توانند باعث تکثیر و انتشار جمعیت های میکروبی شوند .
ضایعات جامد را می توان در کوره سوزاند یا با عمل آوری های لازم به پودر تبدیل کرد و یا بالاخره در گودال های بهداشتی دفن نمود .در هر حال ،ضایعات جامد را باید تا هنگام خارج کردن از موسسه جوجه کشی در یک محفظه یا گاری قبل از بیرون رفتن از موسسه چیزی به بیرون ریزش یا نشست نکرده باشد زیرا اثرات نا مطلوب محیطی برای شهرداری بوجود می آید علاوه بر بو ،منظره جوجه های مرده بر روی جاده ها نا خوشایند می باشد .
محل جمع آوری ضایعات جامد باید از محل ورودی کارکنان و باز دید کنندگان –مناطق پارگینگ –محل تحویل تخم مرغ ها و محل بارگیری محوطه های جوجه دور باشد .
برای دفع ضایعات آبکی ،بهترین سیستم این است که متوان آنها را مستقیما به خط فاضلاب شهرداری وارد نمود .جوجه کشی های روستائی برای خود باید سیستم دفع ضایعات تهیه نمایند .یک تانک سپتیک بزرگ برای جوجه کشی های کوچک کارایی خواهد داشت .ضایعات آبکی برای جوجه کشی های بزرگ در مناطق روستائی مشکلات سختری را به وجود می آورند .در مناطقی که به اندازه کافی زمین موجود است و آب و هوای مناسبی دارد ساختن یک استخر برای نگهداری و انتقال ضایعات آبکی راه موثری خواهد بود .

کنترل کیفیت :
هدف موسسه جوجه کشی عبارت است از تولید بیشترین تعداد ممکن جوجه های سالم از تخم مرغ های نطفه داری که به جوجه کشی وارد می شود .این عمل فقط با حفظ بالاترین کیفیت ممکن تخم مرغ های جوجه کشی و شرایط محیطی که تخم مرغ ها از آ ن عبور می کنند امکان پذیر می کردد .برای آن که اطمینان حاصل شود بالاترین استانداردهای کیفی رعایت شده باید دستور العمل های کنترل کیفیت در مزرعه مرغ مادر ودر موسسه جوجه کشی به کار برده شود .
در مزرعه مرغ مادر ،اندازه گیری وزن مخصوص پوسته تخم مرغ های جوجه کشی در هر ماه یک بار به جلو گیری از مشکلات آلودگی کمک می نماید .کیفیت پوسته تخم مرغ های جوجه کشی از عوامل مهمی است که زمینه آلودگی را مشخص می سازد .پوسته های نازک و متخلخل باسهولت بیشتری در معرض نفوذ میکروب ها قرار می گیرند تا پوسته های خوب وقوی.
متاستفانه سن گله مرغ مادر عامل اصلی مشخص کننده کیفیت پوسته است ،همان طوریکه سن مرغ مادر بالاتر می رود کیفیت پوسته خراب تر می شود .سایر عوامل مشخص کننده شامل تغذیه –استرس و بیماری است که می توانند اصلاح شوند تا کیفیت پوسته بهبود پیدا کند .
وزن مخصوص را با غوطه ور ساختن تخم مرغ ها در محلول های نمکی با غلظت های متفاوت می توان اندازه گیری کرد .
برای تشخیص ارزش کیفی پوسته ،بهترین عالت واسطه ای بین دقت عمل و زمان کافی ،این است که سه نوع محلول نمکی با وزن مخصوص های ۰۷۵/۱-۰۸۰/۱و۰۷۵/۱تهیه و مورد استفاده قرار گیرد .
از روی نوع محلول نمکی که تخم مرغ ها در آن شناور می شوند می توان کیفیت پوسته را تخمین زد و وزن مخصوص ۰۸۰/۱ یا بالاتر مشخص کننده کیفیت متناسب پوسته است . حداقل ۱۰۰عدد تخم مرغ از هر گله برای این کار برداشت نمائید و مطمئن شویدکه درجه حرارت محلول های نمکی ۹۰ درجه سانتی گراد باشد .ارسال تخم مرغ های مورد آزمایش به قسمت جوجه کشی هیچ گونه خطری در بر ندارد .
برای این که وضعیت تخم مرغ ها از لحاظ تمییزی و خواص انتخابی مشخص شود هفته ای ۱ یا ۲ سینی تخم مرغ از هر گله مرغ مادر را مورد بازرسی قرار داده و بعد از شمارش کردن آن ها را از انتهای باریک در ماشین بگذارید بعد از ۷-۱۲ روز آن ها را در برابر یک منبع نورانی قرار داده نطفه داری و وجود ترک ها و تلفات زود رس رادر آن ها تشخیص دهید .
از نتیجه آزمایش روی تعداد باقی مانده تخم مرغ های هچ نشده می توان درباره میزان تولید مثل در گله مادر و قابلیت جوجه کشی از تخم مرغ های آن اطلاعاتی به دست آورد .
برای هر دوره آزمایش ۷-۱۲روزه و ۲۱روزه حداقل ۴سینی تخم مرغ از هر گله مادر باید نمونه برداری شود .
درطی دوره جوجه کشی ،موازین کنترل کیفی باید به مورد اجرا گذارده شود :
- جریان هوا در قسمت های ستر و هاچر اندازه گیری شود .
- توجه به درجه حرارت و میزان رطوبت اهمیت زیادی دارد .
- تعداد تخم مرغ هایی را که در اثر بدی حمل و نقل ترک برداشته اند تعیین نمایید .

آزمایش های میکرو بیولژیکی :
جوجه کشی به اجرای دائمی برنامه برای تایین جمعیت میکروبی نیاز دارد .در روزهایی که دستگاه هایی جوجه گشی کار نمی کنند و بعد از عملیات پاک سازی باید به طور مرتب از کلیه قسمت های جوجه کشی و دستگاه ها اعم از هر سطح و هر فضا و هر هوائی که باشد نمونه برداری صورت گیرد .بعضی از جاهای مهمتری که باید مورد آزمایش قرار گیرد عبارتند از :جایگاه شستشوی سینی ها –محل های ورودی و خروجی هوا –فیلترها –کوکر های تبخیری –سترها –هاچرها –جوجه های مرده در داخل هاچر –هوای اطاق هایی که جوجه ها تخم مرغ ها نگهداری می شوند – تسمه نقاله های مخصوص جابجایی جوجه ها – اب دستگاه جوجه کشی و دستگاه های مربوط به واکسیناسیون مانند مخلوط کن واکسن و رقیق کننده آن .
برای تعیین آلودگیهای باکتریایی و قارچی نمونه های ارزش یابی شده ای نداشته باشید . یک سطح ، موقعی بطور رضایت بخش تمیز است که با کشیدن سوآب از یک قسمت به مساحت ۲ اینچ مربع یا یک ظرف سرباز ،تعداد کلی شمارش میکروبی کمتر از پرگنه (کنونی )و تعداد شمارش قارچی کمتر از پنج باشد .ضمن بازرسی چشنی که به عنوان یک تکنیک آزمایشی صورت می گیرد ،شمارش های بین ۱۰تا۳۰ پرگنه به عنوان آلودگی متوسط و بالاتر از ۳۰ پرگنه به عنوان آلودگی سنگین تلقی می گردد .برای این که قدرتتاثیر مواد ضد عفونی به حد اکثر برسد ،مدیر واحد جوجه کشی باید همه سطوح و دستگاه هارا بازرسی کند تا از عاری بودن آنها از اجرام آلی مطمئن شود.

ارتباط :
بر قراری یک رابطه اطلاعاتی مناسب از اهمیت اساسی بر خوردار است .مدیر واحد مرغ مادر باید هر اتفاقی را که در گله ها پیش می آید به مدیر واحد جوجه کشی اطلاع دهد .به عنوان مثال گذارش دهد که تخم مرغ ها تصادفا خیص شده اند یا تعدادزیادی از تخم مرغ ها روی بستر گذارده شده اند یا این که موقتانا تخم مرغ ها در اطاقی که هوای سرد داشته نگهداری شده و دچار عرق زدگی شده اند و خلاصه از این قبیل اطلاعات .
مدیر واحد جوجه کشی می تواند این اطلاعات را برای تنظیم زمان خواباندن تخم مرغ ها یا تصحیح روشهای بهسازی به کار برد تا تعداد تولید جوجه های سالم به حداکثر برسد . اگر مدیر واحد جوجه کشی از مشکلاتی که در واحد مرغ مادر اتفاق می افتد با اطلاع نباشد ممکن است که تعداد فراوانی از تخم مرغ ها در جوجه کشی دچار اختلال گردیده و ضایع شوند .
همین طور هم مدیر واحد جوجه کشی باید اطلاعاتی که ممکن است به افزایش تاثیر کلی عملیات کمک نماید از قبیل تعداد غیر عادی تخم مرغ های ترک دار – بدقواره و یا کثیف را به مسیر گله مادر کزارش نماید .همین نوع ارتباط نیز باید بین مدیر واحد جوجه کشی و پرسنل بخش پرورش جوجه بر قرار باشد ،به عنوان مثال ،فردی که در بخش جوجه های گوشتی کار می کند با پیشنهاد این که اگر مدیر واحد جوجه کشی ،تحویل جوجه ها را تا چند ساعتی به تاخیر بیندازد تا سالن پرورش جوجه ها آماده شود می تواند مقدار قابل ملاحضه ای از پول شرکت را صرفه جویی نماید .مسئول این بخش باید در صد تلفات جوجه ها را در اولین و دومین هفته به مدیر واحد جوجه کشی گزارش دهد .
با اطلاعات مربوط به در صد تلفات می توان میزان موفقیت عملیات مربوط به گله مادر و بخش جوجه کشی را ارزش یابی نمود .مدیر واحد جوجه کشی باید ویژگی های جوجه ی تحویلی از جمله سن گله ی مرغ مادر که جوجه ها از آن گله حاصل شده اند ،مدت زمانی که جوجه ها به طور غیر عادی در اطاق نگهداری معطل شده اند و سایر عواملی را که می توانند بر شرایط عمومی جوجه ها تاثیر گذارند را به پرسنل وبخش پرورش اطلاع دهد .

جوجه های سالم :
مدیر واحد جوجه کشی در برابر کار هرگز تمام نشدنی مقابله با آلودگی قرار دارد .
چندین ساعت از هر روز ،صرف تمیز کاری و ضد عفونی محیط جوجه کشی می شود .هر روز صبح بعد از یک پاکسازی همه جانبه دوباره با بیرون آوردن جوجه های هچ شده از دستگاه همه جا کثیف و آلوده می گردد و هیچ تضمینی جهت پاک نگهداری تخم مرغ های وارده برای جوجه کشی وجود ندارد .
مدیریت صحیح در هر یک از ۱۲ بخش مورد بحث در این مقاله ،باعث تولید جوجه های سالم خواهد شد .

بلدرچین

از لحاظ جانورشناسی بلدرچین به راسته مرغان، خانواده قرقاول ، زیر خانواده مرغان مزرعه و گونه بلدرچین تعلق دارد. در حالت کلی دوگونه بلدرچین ژاپنی و اروپائی بسیار مورد توجه هستند که میان این دو گونه رابطه بسیار نزدیکی وجود دارد. بلدرچینهای ژاپنی بیشتر در جزایر ژاپن پراکنده هستند و نوع وحشی این پرنده به صورت جفت در تابستان در شمال و در زمستان در نواحی جنوبی جزیره زندگی می کنند در حالیکه بلدرچینهای اروپائی از گسترش وسیعی در اروپا، سیبری، ایران، ترکیه، چین و مصر برخوردار هستند. با این حال شباهتهای بسیاری بین بلدرچین ژاپنی و اروپائی وجود دارد و تنها تفاوت آنها در اندازه بدن و جثه می باشد به گونه ای که بلدرچین اروپائی دارای طول بدن ۱۸ سانتیمتر و بلدرچین ژاپنی دارای طول بدن ۱۵ سانت می باشد.

ویژگیهای عمومی بلدرچین

به طور کلی بلدرچینها پرندگانی پرطاقت، نیرومند و مقاوم می باشند و می توانند در گستره وسیعی از مناطق با آب و هواهای گوناگون رشد و تولید مثل نمایند که این توانائی ناشی از قدرت سازگاری بالای آنها با شرایط گوناگون محیطی می باشد.

بلدرچین دارای مقاومت خوبی نسبت به شرایط نامساعد محیطی بوده و در محیطهای مختلف به راحتی سازگار می گردند. این پرندگان سریعاٌ رشد می کنند بطوریکه سن بلوغ در این پرندگان پائین بوده و در سن ۱/۵ تا ۲ ماهگی به بلوغ کامل جنسی می رسند که در این هنگام وزن پرنده نر به ۱۵۰ -۱۲۰ گرم و ماده ها به ۱۸۰ – ۱۵۰ گرم می رسد. ( وزن پرنده بسته به نوع، نژاد و نوع سیستم پرورش می تواند متفاوت از اعداد ارائه شده باشد.)

این پرنده پس از رسیدن به سن بلوغ به مدت حدود ۶- ۴ ماه تخمگذاری خواهد کرد که متوسط تخمگذاری در این مدت حدود ۱۰۰ عدد تخم خواهد بود که از این تعداد حدود ۷۵- ۷۰ درصد به جوجه تبدیل خواهند شد.

جوجه های بدست آمده از گله مادر پس از گذشت ۴۵ -۳۵ روز به وزن کشتار می رسند و در این هنگام وزن متوسط لاشه در آنها می تواند بسته به نوع و نژاد از ۱۴۰ گرم الی ۲۲۰ گرم متغیر باشد.
در یک جمع بندی ساده می توان نتیجه گرفت که مجموع عواملی نظیر: سن بلوغ پائین، سن کشتار مناسب، کیفیت مطلوب گوشت، هزینه های ثابت و جاری مناسب در مقایسه با دیگر شاخه های دامپروری و همچنین مقاومت بالای پرنده به شرایط نامساعد محیطی، پرورش بلدرچین را تبدیل به صنعتی سودآور نموده که امروزه مورد توجه بسیاری از پرورش دهندگان در سراسر جهان قراردارد.

میزان تخمگذاری در بلدرچینها بالا و در حدود ۲۵۰ عدد در هر سال می باشد. بلدرچین ماده د رسن ۶۰ -۵۰ روزگی به اوج تولید تخم می رسند. متداولترین نژاد در پرورش صنعتی این پرنده نژاد کوترنیکس ژاپنی (COTURNIX) می باشد که در سال حدود ۲۰۰ تخم گذاشته و در سن ۴۰ روزگی نیز به وزن کشتار ۲۵۰ گرم می رسند.

از لحاظ ظاهری بلدرچین ماده درشت جثه تر از بلدرچین نر بوده و پرهای سینه اش نیز خالدار می باشند در حالیکه بلدرچین نر دارای پرهای سینه ای به رنگ قهوه ای می باشد.

سیستمهای رایج پرورشی

پرورش بلدرچین عموماٌ بصورت بسته و بدون چراگاه بوده و در این حالت پرورش مادرها در پن های مخصوص و پرندگان گوشتی ها در قفس انجام می گیرد و به طور کلی مناسبترین و سودآورترین حالت جهت پرورش این پرنده احداث مزرعه ای کامل و دارای قسمتهای زیر می باشد:

۱- قسمت پرورش گله مادر

۲- جوجه کشی

۳- پرورش گله گوشتی

۴- کشتار و بسته بندی

سیستم فوق به شما این امکان را می دهد که بهترین کنترل را بر روی عوامل گوناگون موثر بر کیفیت و کمیت تولید داشته باشید و در نتیجه سودآوری بیشتر را برای پرورش دهنده تضمین گردد.
جهت پرورش بلدرچین روشهای گوناگونی وجود دارد که بنا به نوع آب و هوا، نوع مدیریت و مکان اجرای پروژه می توان به یکی از این روشها عمل نمود.

متمرکزترین حالت جهت پرورش این پرنده استفاده از قفسهای ویژه پرورش برای مادرها و پرندگان پرواری می باشد. حسن این روش در این است که کنترل بلدرچینهای حساس خصوصاٌ در مواقع بروز استرس و ترس راحت تر می باشد.

جهت پرورش پرندگان گوشتی می توان از قفسهائی به ابعاد ۱۰۰ * ۴۰ سانتیمتر و ارتفاعی در حدود ۱۶ – ۱۵ سانت استفاده کرد که معمولاٌ ۱۷۰ – ۱۴۰ قطعه جوجه را در سنین یک تا دو هفتگی می توان در چنین قفسهائی نگهداری کرد.

معمولاٌ می توان بلدرچینها را در سنین ۴ -۳ هفتگی در قفسهائی ۸ -۷ طبقه که بر روی هم استقرار یافته اند انتقال داد. همچنین جهت بسترسازی مناسب، کف قفسها را در هفته اول با کاغذ یا مقوای نازک می پوشانیم و در چند روز اول غذا را بر روی کاغذ پخش می کنیم و سپس از طریق دانخوریهای ویژه که در جلوی قفسها نصب شده اند جهت تغذیه استفاده می کنیم.

جهت تامین آب مورد نیاز می توان از آبخوریهای نیپل استفاده نمود ( یا آبخوریهای ناودانی با دهانه بسیار تنگ). پس از گذشت ۴۵ -۴۰ روز می توان بلدرچینهای پروار شده را به کشتارگاه انتقال داد.
همچنین جهت پرورش گله مادر می توان بخشی از جوجه های تولیدی را که از لحاظ داشتن خصوصیات تولیدی مناسبتر از بقیه به نظر می رسند جدا و بوسیله شماره های ویژه ای علامت گذاری نمود، سپس در سن ۶ هفتگی پرندگان مذکور را به قفسهای مخصوص تخمگذاری انتقال می دهیم که این قفسها معمولاٌ دارای ابعادی در حدود ۱۵ * ۱۵ سانتیمتر و ارتفاع ۱۵- ۱۳ سانت می باشند. البته هنگامیکه تولید تخم بارور مدنظر باشد می توان از قفسهائی به ابعاد ۲۵ -۱۵ سانت برای هر ۲۰ قطعه پرنده استفاده نمود که در این حالت پرندگان را با نسبت نر به ماده ۱ به ۳ پرورش می دهند.

به طور کلی و صرفنظر از نوع سیستم پرورش، جهت نیل به حداکثر بازدهی بایستی موارد زیر را در نظر داشت:

- اجتناب از هرگونه حمل و نقل بی مورد

- فراهم نمودن محیطی آرام و دور از استرس

- اعمال برنامه کاهش تدریجی دما

- تامین نور کافی و استفاده از برنامه نوری مناسب

- استفاده از جیره های بالانس شده و با کیفیت

- رعایت کلیه اصول بهداشتی

روش تعیین جنسیت

تشخیص جنسیت بلدرچینها در ۳ هفته اول زندگی بسیار مشکل و توام با خطای زیاد است ولی بعد از سه هفتگی شناسائی به طور واضح امکان پذیر می باشد، بدین صورت که در بلدرچینهای نر، پرهای گردن قهوه ای و پرهای سینه قرمز مایل به قهوه ای روشن (حنائی) بوده در حالیکه در بلدرچین ماده پرهای گردن و سینه روشن و با لکه های سیاه رنگ به شکل نقطه ها یا نوارهائی ظاهر می شوند.

تعیین جنسیت بلدرچین

روش دیگر تشخیص این است که، بلدرچینهای نر دارای غده ای در کلواک است که به اندازه تقریبی یک فندق در قسمت بالای کلواک قرار دارد و در اثر فشار و تحریک کف سفیدی از آن ترشح می شود که نباید با ترشح اسپرم اشتباه گرفته شود. البته روشهای دیگری جهت تفکیک جنس نر و ماده با بالای ۹۰ درصد اطمینان وجود دارد که نیازمند تبحر و تجربه خاصی می باشد.

بلدرچین و جوجه بلدرچین

انتخاب گله های مادر

مناسبترین پیشنهاد جهت تشکیل گله های مادری و بدست آوردن تخمهائی با درصد نطفه داری بالا استفاده از ترکیب گله ۱ نر به ازای هر ۶- ۳ ماده می باشد که در این حالت بیشترین احتمال جهت تولید تخمهائی با نطفه داری مناسب وجود دارد.

در هنگام شروع کار می توان از سه روش معمول جهت تشکیل گله استفاده کرد که عبارت اند از:

۱- خرید تخمهای نطفه دار و جوجه کشی در سایت

۲- خرید جوجه های مادر یکروزه

۳- خرید نیمچه های آماده تخمگذاری

بایستی توجه داشت که هرکدام از موارد بالا دارای نقاط ضعف و قوت خاص خود هستند و انتخاب یکی از آنها برای شروع کار منوط به در نظر گرفتن عوامل گوناگونی است.

به طور مثال در موارد ۱ و ۲ با اینکه میزان سرمایه اولیه مورد نیاز کمتر از حالت سوم می باشد اما تنها هنگامی پیشنهاد می گردد که شما بعنوان یک پرورش دهنده داری تجربه کافی در جوجه کشی و پرورش جوجه یکروزه باشد که در غیر اینصورت با مشکلات جدی در کار مواجه خواهید شد.
و اما در حالت سوم با وجود اینکه در ابتدای کار شما نیاز به سرمایه گذاری بیشتری جهت خرید پرندگان مادر دارید، اما ریسک کمتر و مدت زمان سریعتری که برای رسیدن به تولید صرف می شود امکان بهره برداری سریعتر را به شما خواهد داد.

حال صرفنظر از روشهای سه گانه پیشنهاد شده و اینکه کدامیک از آنها بیشتر با شرایط شما سازگار هستند باید به اساسی ترین نکته نیز اشاره کرد و آن این است که در هر حال سعی نمائید با انتخاب مناسبترین نژاد از لحاظ میزان تولید تخم، داشتن وزن کشتار بالا، دارا بودن ضریب تبدیل پائین، دارا بودن بیشترین سازگاری با اقلیم طبیعی منطقه و مقاومت مناسب نسبت به عوامل نامساعد محیطی از معتبرترین مزارع، گله ای خوب با قابلیت های ژنتیکی بالا و توانائی تولید مناسب را تشکیل دهید و مطمئن باشید که صرف هرگونه هزینه منطقی در این گام متضمن سودآوری بیشتر مجموعه شما خواهد بود.

با وجود تمامی موارد گفته شده، انتخاب مناسبترین روش جهت راه اندازی یک مزرعه منوط به بررسی کامل شرایط محیطی، فنی و اجرائی پروژه می باشد که در اینخصوص بایستی از کارشناسان خبره فن یاری گرفت.

تخم بلدرچین

تخمگذاری و تولید مثل

به کلی بلدرچینها پرندگانی با میزان تخمگذاری بالا بوده و در هر سال در حدود ۲۶۰ – ۲۵۰ تخم می گذارند که این امر در شرایط طبیعی و بدون نوردهی مصنوعی در ماه های فروردین تا شهریور اتفاق می افتد و در این شرایط تعداد تخمهای گذاشته شده برابر با ۱۰۰ -۵۰ عدد است که با اعمال برنامه های تغذیه ای مناسب و نوردهی مطلوب می تواندتا ۲۷۰ تخم در سال افزایش یابد.

کرچ شدن در بین بلدرچینهای اهلی در حد وسیعی کاهش یافته به گونه ای که این پدیده به ندرت در آنها دیده می شود.

تخم بلدرچین که در حالت طبیعی حدود ۱۰ گرم وزن دارد در حالت صنعتی به ۱۲ گرم افزایش وزن یافته است.

جهت تشکیل گروه های تولید مثلی معمولاٌ به ازا هر ۴-۳ قطعه ماده یک پرنده نر در نظر می گیرند. البته بهترین نتیجه باروری از نسبت ۱ نر به ۱ماده بدست می آید ولی در شرایط صنعتی عملاٌ نسبت ۱ به ۳ اجرا می گردد.

جفتگیری بلدرچین از سن ۶ هفتگی آغاز و در زمان ۴ هفته اول پس از بلوغ درصد باروری به حدود ۱۰۰-۹۰ % بالغ می گردد. این روند د ر۸ ماهگی به ۸۰ % و پس از گذشت ۱۱-۹ ماه به ۷۰-۶۰% می رسد.
پس از هر بار جفتگیری، بلدرچینهای ماده به مدت ۶-۵ روز و گاهی حتی تا ۱۲-۱۰ روز تخم بارور می گذارند.

نگهداری تخمها در انبارهائی با درجه حرارت ۱۵-۱۳ درجه سانتیگراد و رطوبتی در حدود ۶۰-۵۰% و به مدت ۸ روز انجام می گیرد. البته بایستی توجه داشت که نگهداری طولانی مدت تخمها تاثیر منفی بر قابلیت جوجه درآوری آنها خواهد داشت. همچنین پیش از انبار کردن تخمها باید آنها را بوسیله گاز فرمالدئید یا اشعه ماورا بنفش ضدعفونی نمود.

قدرت جوجه درآوری تخمهای بارور بین ۸۰-۷۰% و یا به عبارتی معادل ۷۰-۵۰% تخمهای گذاشته شده خواهدبود که البته این امر بستگی بسیار زیادی به سن پرندگان خصوصاٌ پرنده ماده، شرایط فنی و بهداشتی جوجه کشی، تغذیه و مواردی از این قبیل خواهد داشت.

دوره جوجه کشی بلدرچین به طور متوسط در حدود ۱۷ روز به طول می انجامد ولی اگر جنین رشد اولیه داشته باشد این زمان به ۱۵ روز تقلیل خواهد یافت.

حرارت داخلی در انکوباتور باید در حدود ۳۷/۸ درجه سانتیگراد و رطوبت در حدود ۶۵-۶۰ % و در هچر دما ۳۷/۵ – ۳۷/۳ و رطوبت حدود ۹۰-۸۰% تنظیم گردد ضمن اینکه چرخش تخمها نیز هر ۳- ۱ ساعت یکبار انجام می گیرد.

مکان تشخیص نطفه داری در تخمهای لکه دار و سفید متفاوت است به گونه ای که در تخمهای لکه دار امکان تشخیص رشد جنینی از روز هشتم و در تخمهای سفید در روز دوم و سوم میسر است.
جوجه های بدست آمده در حدود ۸-۷ گرم وزن دارند که البته وزن اولیه تخم نیز در این میان بسیار موثر خواهد بود.

تلفات جنینی در هنگام جوجه کشی بیشتر در ۳ روز اول انکوباسیون و یا در مدت کوتاهی پیش از تفریخ پیش می آید که این امر بستگی زیادی به تلاقی خویشاوندی، سن بالای والدین و نیز مدت طولانی انبارداری و همچنین صدمه دیدگی پوسته تخم دارد.

برنامه نوری

اعمال یک برنامه نوردهی دقیق و مناسب برای بلدچینها امری بسیار ضروری و مهم می باشد. به طور کلی بهتر است شدت نور در شروع رشد در حدود ۷۰-۶۰ lux در نظر گرفته شده و در هفته سوم به ۱۰ lux برسد و مدت روشنائی اعمال شده نیز حداقل ۱۸-۱۶ ساعت باشد.

شایان ذکر است که طبق برخی مطالعات انجام یافته گروهی از پرورش دهندگان زمان ۲۳ نوردهی را اعمال می نمایند و حتی در برخی مزارع صنعتی ایتالیا از برنامه ۲۴ نوردهی استفاده می گردد.

بایستی در نظر داشت که در هر حالت جهت دستیابی به حداکثر میزان تخم، اعمال ۱۸ -۱۶ ساعت روشنائی ضروری می باشد. همچنین جالب است بدانید بر اساس برخی گزارشها اعمال ۲۴ ساعت نوردهی سبب تسریع بلوغ جنسی می گردد در حالیکه ۱۸ -۱۶ ساعت نوردهی سبب تاخیر در بلوغ جنسی خواهد شد.
البته جهت پرورش بلدرچینهائی که تنها به خاطر تولید گوشت پرورش داده می شوند اعمال ۸ ساعت نوردهی با شدت کم نیز کافی خواهد بود.

جمع‌آوری تخم‌های نطفه‌دار

جمع‌آوری تخم‌های نطفه‌دار یک بار حدود ساعت نه شب و بار دیگر صبح روز بعد انجام می‌شود. هنگام جمع‌آوری و حمل تخم‌های نطفه‌دار باید بسیار دقت کرد. زیرا پوسته تخم‌ها بسیار نازک است و به آسانی می‌شکند.

تخم‌ها را باید طوری در شانه‌ای مناسب و تمیز قرارداد که انتهای پهن تخم به طرف بالا باشد تا نطفه به پوسته نچسبد. تخم‌هایی که برای جوجه‌کشی در نظر گرفته می‌شوند باید تمیز باشند. همچنین دارای شکل طبیعی، اندازه متوسط و پوسته خوب باشند.

نگهداری تخم‌های‌ نطفه‌دار

تخم‌های مخصوص جوجه‌کشی را نباید به مدت طولانی نگهداری کرد. بیشترین زمان ممکن برای نگهداری تخم‌ها ۵ تا ۷ روز است. در این مدت هم باید در دما و رطوبت مناسب در سردخانه نگهداری شوند. اگر تخم‌ها بیشتر از یک هفته خارج از دستگاه جوجه‌کشی نگهداری شوند، توانایی جوجه‌کشی به سرعت کم می‌شود.
در تمام مدت نگهداری تخم‌ها، باید آنها را طوری قرارداد که انتهای پهن آن به سمت بالا باشد. دمای مناسب برای نگهداری تخم‌ها در سردخانه دوازده و نیم تا پانزده و نیم درجه سانتیگراد است. همچنین رطوبت مناسب باید هفتاد و پنج تا هشتاد درصد باشد. اگر رطوبت کمتر از این مقدار باشد، رطوبت موجود در تخم بخار می‌شود. اگر هم رطوبت بیشتر از این مقدار باشد، احتمال آلودگی تخم‌ها به وسیله قارچ زیاد می‌شود.

آماده سازی تخم‌های نطفه‌دار

برای انتقال دادن تخم‌ها از سردخانه به درون دستگاه جوجه‌کشی ابتدا باید آنها را به مدت شش ساعت در دمای معمولی نگهداری کرد. سپس تخمها را درون دستگاه جوجه‌کشی قرار داد. اگر تخم‌ها را پس از بیرون آوردن از سردخانه فوراً در دستگاه جوجه‌کشی قرار بدهیم، روی پوسته تخم‌ها قطره‌های آب جمع می‌شود. یعنی تخم‌ها عرق می‌کنند. برای جلوگیری از عرق کردن تخم‌ها باید پوسته تخم کم‌کم در دمای معمولی گرم شود.

به علاوه، قبل از انتقال تخم‌ها به دستگاه جوجه‌کشی باید تخم‌هایی که دارای شکل و اندازه مناسب نیستند، کنار گذاشت. تخم‌های کثیف را باید با کاغذ سمباده یا یک پارچه پشمی زبر تمیز کرد. کار ضدعفونی تخم‌ها به وسیله گاز فرمالدئید انجام می‌شود. این گاز از واکنش بین پرمنگنات پتاسیم و فرمالین به وجود می‌آید.

انتقال به دستگاه جوجه‌کشی

طول دوره جوجه‌کشی برای بلدرچین ۱۷ تا ۱۸ روز می‌باشد. تخم‌ها از روز اول تا روز چهاردهم در دستگاه ستر قرار می‌گیرند. از روز پانزدهم تا روز هجدهم نیز در دستگاه هچر قرار داده می‌شوند. درجه حرارت دستگاه جوجه‌کشی بین ۳۷/۲ تا ۳۷/۷ درجه سانتیگراد تنظیم می‌شود. رطوبت دستگاه نیز باید ۵۸ تا ۶۰ درصد باشد.

در چهارده روز اول، تخم‌های هر دستگاه ستر باید روزی سه تا هشت بار چرخانده شوند. با این کار، از چسبیدن جنین به پوسته جلوگیری می‌شود. اما در دستگاه هچر عمل چرخاندن انجام نمی‌شود تا جنین در محل مناسب برای خارج شدن از پوسته قرار بگیرد.

باید توجه داشت که واردکردن هوای تازه در دستگاه جوجه‌کشی برای سلامت جنین‌های درون تخم‌ها بسیار مهم است.

درجه حرارت مورد نیاز

بلدرچینها در روزهای نخستین عمر به دمای حدود ۳۵ درجه سانتیگراد نیاز دارند که این دما باید به کمک منابع حرارتی مناسب تامین گردد. در سن ۷- ۶ هفتگی ۲۴- ۲۲ درجه دما مورد نیاز می باشد.
البته بسته به شرایط محیط پرورش می توان پرندگان را در حرارت ۳۶- ۳۵ درجه سانتیگراد نگهداری و به تدریج در عرض ۳ هفته به دمای ۲۴ درجه سانتیگراد پائین آورد.

بلدرچین ...

پرورش بلدرچین گوشتی

پرورش بلدرچین برروی بستر و یا در قفس ممکن است انجام شود. قفس‌های مورد استفاده تا هشت طبقه ساخته می‌شوند. بلندی هر طبقه حدود بیست سانتیمتر و مساحت آن حدود۰/۵ تا ۰/۸ مترمربع است.
هر جوجه بلدرچین به حدود ۱۵۰ سانتیمتر مربع جا نیاز دارد. بنابراین در چنین قفس‌هایی سی تا چهل جوجه بلدرچین جا می‌گیرند. در یک طرف این قفس‌ها آبخوری و در طرف دیگر دان خوری‌ها قرار داده می‌شوند.

پرورش بلدرچین در قفس بهتر از بستر است، زیرا در یک فضای کم می‌توان تعداد بیشتری جوجه بلدرچین نگهداری کرد. اما در صورت استفاده از قفس باید دقت کرد. چون تعداد زیادی بلدرچین در یک جای کوچک قرار دارند، باید به طور مرتب، هوای تازه در محیط وارد شود. این کار برای کم کردن حرارت اضافی، رطوبت و گازهای زیان آور است. دمای سالن پرورش جوجه بلدرچین در روز اول باید ۳۵ درجه سانتیگراد باشد. سپس هر چهار روز یک بار، سه درجه سانتیگراد دما کم می‌شود تا به بیست و یک تا بیست و دو درجه سانتیگراد برسد. نور در سالن پرورش در دو هفته اول باید به صورت تمام وقت یعنی ۲۴ ساعته باشد. پس از آن مدت ۱۲ ساعت در روز سالن روشن خواهد بود.

بهتر است جوجه بلدرچین‌های نر و ماده به صورت جدا از هم نگهداری شوند. وقتی بلدرچین‌ها به سن دو تا سه هفتگی می‌رسند، می‌توان نر و ماده را از هم تشخیص داد. در این سن پرهای سینه نرها به رنگ قرمز مایل به قهوه‌ای است. ماده‌ها نیز دارای پرهای سینه‌ای به رنگ خاکستری با خال‌های سیاه هستند.

منبع www.farmiran.ir

شرکت پرورش طیور و پرندگان جام پرند

تولید انواع پرندگان و محصولات وابسته

پرورش جوجه بلدرچین های تازه متولد شده

بیماری خطرناک تورم روده قرحه ای در بلدرچین

مستند پرورش بلدرچین

پرورش جوجه، مراقبت از پرندگان جوان در بلدرچین:

ویژگیهای بلدرچین و محصولات آن

لوازم سالن مرغداري

راهنمای احداث و راه اندازی مزرعه پرورش بلدرچین

انتخاب بلدرچين هاي مادر

معرفی مواد غذایی مورد استفاده در جیره بلدرچین

فیلم پرورش صنعتی بلدرچین

تغذيه بلدرچين

کبک Alectoris chukar

اصول پرورش و نگهداری مرغ گینه یا مرغ مروارید (شاخدار)

پرورش کبک از تخم تا جوجه

آشنایی با غاز

منبع: دانشنامه رشد

12 نکته اصلی برای بهسازی مناسب جوجه کشی

اصول پرورش بلدرچین

منبع www.farmiran.ir

نوشته‌های پیشین

آرشیو موضوعی

برچسب‌ها